Terug van Rio...

Gisteren kwam premier Bhattarai terug van de Rio +20 Conferentie over Duurzame Ontwikkeling. De meeste vragen van de in de VVIP lounge verzamelde pers hadden echter niks te maken met de Noord-Zuid problematiek, milieubehoud of klimaatverandering: de aandacht ging bijna exclusief naar de binnenlandse politieke situatie. Comrade Bhattarai leidt inderdaad nog altijd een noodregering, gedomineerd door zijn eigen vertrouwelingen, in een land zonder grondwet en zonder enige parlementaire controle (zie vorige blogs). Erger nog, zijn eigen partij, die tijdens de verkiezingen van 2008 bijna 40% van de zetels in de grondwetgevende vergadering won, viel in de afgelopen weken volledig uit elkaar. De grootste klap was de recente afscheuring van de Baidya-fractie, die een terugkeer naar de ideologische wortels van de beweging voorstaat – lees: een veel radicalere houding.

In die context is het niet erg waarschijnlijk dat Bhattarai’s ex-comrades de voor november aangekondigde verkiezingen zullen laten doorgaan.  De vraag is uiteraard of die verkiezingen iets zouden oplossen. De Nepalese politieke scène oogt niet mooi. Premier Bhattarai liet de verzamelde pers gisteren botweg weten dat hij er voorlopig niet aan denkt om op te stappen om de baan te ruimen voor een zogenaamde consensusregering (daarmee wordt een regering bedoeld met alle belangrijke partijen – in de eerste plaats de maoisten, de veel minder radicale marxistisch-leninistische partij, en de Nepalese Congress partij). Die krasse uitspraak had een erg voorspelbaar resultaat: zijn eigen partijvoorzitter – ex-guerillaleider Prachanda – zei een paar uur later al dat hij die uitspraak niet opportuun vond (en distantieerde zich daarmee van ‘zijn’ eerste minister), en alle leiders van andere partijen noemen hem nu openlijk een dictator. Eén ervan vergeleek hem zelfs met de vroegere koning Gyanendra - wat een erg beledigende vergelijking is in Nepal’s politieke context. Meer nog: een woordvoerder van Bhattarai’s partij vroeg de Nepalese Congress partij vandaag om een kandidaat-premier te noemen voor de geplande consensus-regering en werd in die vraag gesteund door leiders van de marxistisch-leninistische CPN-UML partij. Een nog meer openlijke desavouering in de politiek is moeilijk voorstelbaar, niet?

Kortom, het lijkt erop dat premier Bhattarai vroeg of laat tot ontslag gedwongen zal worden: het land heeft immers nog altijd een president, en die heeft inmiddels ook al laten weten dat hij in de huidige politieke context ook liever een regering met een bredere politieke basis zou willen zien. Het is echter helemaal niet duidelijk of zo’n meerpartijenregering er in zou slagen om te doen wat in de afgelopen vier jaar niet gelukt is, en dat is een consensus over de nieuwe federale structuur van Nepal – een nieuwe grondwet met andere woorden.

Inmiddels gaan er ook meer en stemmen op om de Bhattarai naar huis gestuurde leden van de grondwetgevende vergadering terug samen te roepen. Dat sloot Bhattarai echter eveneens categoriek uit in zijn persconferentie gisteren – een reden te meer om te vermoeden dat de huidige premier van Nepal (en zijn regering) het niet zo heel lang meer zal kunnen volhouden…