Mato Grosso do Sul : het geweld alomtegenwoordig

FUNAI heeft momenteel te kampen met verschillende problemen: de druk uitgeoefend door grootgrondbezitters, gebrek aan middelen en het onvoldoende opleidingsniveau van de medewerkers. Deze worden regelmatig bedreigd door de grootgrondbezitters, die de antropologische studies van de FUNAI betwisten. Het verzet tegen de grondherverdeling is groot omdat het land meestal onder productie is. Deze continue druk op de instanties van de Staat vertaalt zich in straffeloosheid wanneer de inheemse gemeenschappen geconfronteerd worden met geweld.

Daarna volgt een bezoek aan de gemeenschap van Juaguapiru. Dit gehucht ligt net buiten Dourados. Anastacio, een sleutelfiguur binnen de gemeenschap, begeleidt ons. Hij moet het lokale landbouwbeleid in de gemeenschap uitwerken. Eén van de projecten betreft de aanleg van twee visvijvers van 60 op 30 meter. Ze leveren jaarlijks 180 kg vis op, een welkome aanvulling van eiwitten in het dieet van de lokale bevolking, die ze minder afhankelijk maakt van de voedselpakketten.

Na een korte impressie van het religieus centrum van de gemeenschap, trekken we naar het kantoor van het CIMI (Conselho Indigenista Misionario). Medewerker Cristiano becommentarieert hun kersverse rapport over geweld in de staat. De cijfers zijn sprekend voor de situatie waarin de Guarani leven: sinds 2005 is het jaarlijkse aantal moorden gestegen van 28 tot 62, meestal als gevolg van interne spanningen. Het zijn vooral jongeren onder de 25 die er het slachtoffer van zijn. Er sterven ook inheemsen als gevolg van grondconflicten met grootgrondbezitters: 6 in 2007. Een bepaalde gemeente met een overwegend inheemse bevolking is, in verhouding tot het aantal inwoners, de meest gewelddadige van heel Brazilië (ja, dus relatief meer moorden dan in Rio de Janeiro met zijn gewelddadige favelas). Dit maakt ook dat de gemiddelde levensverwachting bij de Guarani 46 jaar bedraagt, tegenover 73 in de rest van Brazilië.

Jorge Dal Ben werkt al 40 jaar ter ondersteuning van inheemse gemeenschappen in Brazilië en is duidelijk in zijn analyse: er moeten dringend meer initiatieven komen om lokale voedselproductie mogelijk te maken. Daarvoor moeten de Indianen zich beter organiseren, maar eerst moeten ze uit de spiraal van honger en geweld geraken. Internationale belangstelling om hun situatie kan zeker helpen om de vicieuze cirkel te doorbreken, besluit hij.