Rampen in Kenia met mogelijke politieke gevolgen

Verleden week vrijdag brandde in Nairobi de plaatselijke supermarkt Nakumat volledig uit. Gelegen midden in het drukke centrum lokte de brand enorm veel  ramptoeristen. Er moest weeral traangas aan te pas komen om de massa plaats te laten ruimen voor de hulpdiensten. Dat is schering en inslag in Kenia.
In het begin waren de berichten geruststellend: iedereen was geevacueerd. Nu, het was voor iedereen duidelijk dat zo’n enorme brand slachtoffers moest maken, maar men hield vol dat  de shoppers en het personeel konden vluchten. Dit heeft niet lang geduurd: de dag daarop moest men toegeven dat er tientallen mensen in de brand gebleven waren.
Maar er kwam meer aam het licht: er waren geen nooduitgangen en sommige uitgangen werden gesloten gehouden door veiligheidspersoneel om stelen te beletten. Dit is trouwens niet de eerste keer. Sommige bedrijven sluiten hun deuren om te beletten dat er door het personeel gestolen wordt. Een brand enkele maanden geleden  in een bedrijf kostte het leven aan tientallen werknemers wegens gesloten deuren.
Nu Nakumat is zomaar geen klein supermarktje. Nakumat is een keten van supermarkten met filialen tot in Rwanda. Onmiddellijk werd de vraag gesteld hoe het mogelijk is dat de brand inspectie niet vooraf ingegrepen heeft. Reden was niet ver te zoeken: corruptie.
Daarenboven werd de vraag gesteld of in een wereldstad als Nairobi men wel opgewassen is tegen grote rampen: nee, dus. Maar er worden wel commissies opgericht om te komen tot een stad met ’24-ureneconomie zoals in New-York ‘. Een van de filialen van Nakumat is trouwens reeds 24 uren per dag op.

Olietankwagen

Zaterdag gebeurde dan de tweede ramp: dichtbij Nakuru kantelde een olietankwagen met benzine. De olie liep eruit maar de tankwagen ontplofte niet. Op korte tijd stonden honderden, vooral jongeren en vrouwen, aan te schuiven met een jerry-can om toch wat van die kostbare olie mee te pikken.
De omgeving is er trouwens voor gekend: er zijn veel ongevallen en hongerige en werkloze jongeren zitten er letterlijk op te wachten om zo een graantje mee te pikken. Wat een maatschappij is dat dat jongeren geen ander alternatief biedt dan te profiteren van de ongelukken van anderen.
Maar er is  meer. Het opgeroepen “elite-korps”  GSU ( een soort oproerpolitie) vond er blijkbaar niets beter op dan wat bij te verdienen en vroeg aan de honderden mensen 50 of 100 shilling indien ze hun jerry-can wilden vullen. Een van de omstaanders werd blijkbaar woedend op een politieman , zo gaat het verhaal, en ontstak een lucifer. Resultaat: meer dan honderd doden en honderden, die er erg aan toe zijn. Dit alles voor een schamele 1000 shilling (= 10 euro)
De elite, die meer en meer vervreemd is van de bevolking , spreekt van “de noodzaak van toekomstige lessen van brandpreventie in de scholen” (sic). De vroegere  president Nyerere van Tanzanie  verweet  in de jaren ’60 de eerste Keniaanse president van Kenia, Kenyatta, dat hij bouwde aan “ a man eat man “ society in Kenia.
Deze “man –eat-  man” – society  is nu een feit en  werd de laatste decennia nog versterkt door de neo-globalisering, de groeiende kloof tussen arm en rijk en de armoede die daarvan het gevolg was. Op initiatief van de eerste minister Odinga wordt er morgen een groots colloquium georganiseerd over  het “ Kenya we want”. Er is dus stof genoeg om over te praten.