Tamrat

Tamrat vroeg enkele weken geleden of hij een persoonlijk gesprek met Nigisti en ons kon hebben.  Daar zagen we geen graten in.  We kennen Tamrat ondertussen en weten dat hij graag met ons alleen zit om over zijn leven en problemen te praten.  Vaak zijn deze wat overroepen en van een groot adolescentiegehalte.  Maar deze keer blijkt het serieuzer te zijn.  Tamrat vertelt ons dat hij wordt achterna gezeten door de familie van een man die door Tamrat zijn vader, 10 jaar geleden, vermoord is.  
Het doet ons denken aan een fragment uit het nieuwe boek van Jan Leyers dat we recent gelezen hebben: ‘Nomaden hebben tijd noch plaats om iemand een lang proces te geven en hem gevangen te zetten.  Een straf moest onmiddellijk worden uitgevoerd.  Om dezelfde reden mocht je vroeger bij een moord of verkrachting wreken op een willekeurig lid van de clan van de dader.’ Nigisti vertelt ons dat deze vorm van straffen eveneens actief is in Ethiopië, zeker als de families afkomstig zijn uit bepaalde rurale gebieden (in dit geval “uit de bergen”).  De wraak wordt enkel toegepast op de broer, zoon of kleinzoon van de dader en pas als het slachtoffer volwassen is. Omdat oog om oog, tand om tand dan pas echt voelbaar is.
Tamrat woont als sinds zijn twaalf jaar in de shelter van Yenege Tesfa.  Ondertussen is hij bijna een volwassen man en dus klaar om “de strijd” aan te gaan.  Tamrat’s vader heeft zijn eigen vriend  doodgeschoten na een dronkemansavond.   Zijn vader zelf is enkele jaren gestorven aan “een ziekte”.  Hij is dus buiten spel.  Zijn moeder is verdwenen met de noorderzon.  Zijn oudere broer werkt ergens in Sudan, zijn jongere zus woont aan de grens met Sudan.  
We hoopten dat een gesprek met de familie van Tamrat een oplossing kan bieden.  We belden de tante van Tamrat dat er familiesamenkomst moest worden georganiseerd.  Via via geraakte de boodschap tot bij de familie van Tamrat.  Omdat die nog in de rurale gebieden wonen, kost de overdracht van zo’n bericht – te voet - enkele dagen tijd.  De bewuste dag beslissen wij niet mee te gaan, ook al kan Tamrat zijn teleurstelling niet onderdrukken.  Onze huidskleur en afkomst zou echter een belangrijke, en gevaarlijke, rol kunnen spelen.  Bovendien willen we dat de familie beseft dat zijzelf verantwoordelijk zijn voor Tamrat en geloven dat Nigisti deze boodschap ook kan overbrengen.


Maar het gesprek is niet vruchtbaar.  De familie heeft geen hoop en zegt dat Tamrat zijn toekomst vaststaat.  Ze zullen hem vinden en vermoorden, aldus het antwoord van de grootvader.  Hij kan hoogstens vluchten en hopen dat men niet uitvindt waar hij zich schuilhoudt.  Maar dan is het wel hopen dat de zus geen zoontje krijgt, want anders zal ook haar kind met een zwaar van Damocles boven het hoofd leven… Tegen dat die jongen echter volwassen is hopen we dat deze traditionele wraakacties het land uit zijn. Dus kiezen we nu eerst voor Tamrat. 
We besluiten dat Tamrat voorlopig niet te veel op straat moet rondhangen.  Van school rechtstreeks naar de shelter en andersom.  Op het eind van dit schooljaar sturen we hem naar Addis Ababa (tussen meer dan 2,5 miljoen andere inwoners), dat wil hij immers zelf ook.  We zullen uitzoeken of er daar een geschikte plek is voor hem zodat hij niet weer op straat terecht komt.  Hij zal helaas zonder afscheid moeten vertrekken, als een dief in de nacht, zonder een spoor na te laten.  Zijn “broers”, de jongens in de shelter zullen het niet begrijpen.  Of misschien wel?  Goed mogelijk dat wij (faranjies of vreemdelingen) de enigen zijn die het niet begrijpen.