To leave or not to leave? Analyse van een illusie

Ik denk dat velen van ons nooit echt dachten dat het ervan zou komen. Het leek eerder een machtsvertoon van Cameron, een poging om Farage te intimideren. Poets wederom poets, zal de UKIP sterkhouder nu wel denken.

En ja, nu zitten we met de gebakken peren. Als niemand je au sérieux neemt, dan ga je revolteren. Is dat overigens niet juist wat Owen Jones, schrijver en columnist bij The Guardian, ons meermaals voor gewaarschuwd heeft?

‘When presented with a vote on the status quo, it is no surprise that those with the least stake in it vote to abandon it. The same happened in Scotland’s independence referendum. Threats of economic Armageddon resonate little with people living in communities that feel ignored, marginalised and belittled.’

Wie gemarginaliseerd is en nu al een niet al te aangenaam leven leidt/lijdt, stemt voor de verandering want hij/zij heeft toch niets te verliezen.

Met andere woorden: wie gemarginaliseerd is en nu al een niet al te aangenaam leven leidt/lijdt, stemt voor de verandering want hij/zij heeft toch niets te verliezen.

Bovendien wijzen de beleidsmakers Europa ook vaak gewoon met de vinger. De retoriek is dat al het geld dat niet naar Europa gaat, naar de NHS, de Britse gezondheidszorg, zou kunnen gaan. Natuurlijk gaat die redenering voorbij aan alle voordelen die de investeringen in Europa met zich meebrengen, maar toch is het een argument dat aan de overkant van het kanaal heel wat bijklank krijgt.

De verantwoordelijkheid voor de economische en sociale realiteit van het Verenigd Koninkrijk wordt dus bij Europa gelegd. Het is immers de redenering dat de gezondheidszorg beter zou kunnen werken als het VK niet bij de EU zou zitten. De beleidsmakers weigeren hier echter naar zichzelf te kijken. Ligt die verantwoordelijkheid immers niet in de eerste plaats bij hun eigen beleid (en dat van hun voorgangers)?

Bovendien steunt de “Leave campaign” ook erg op wat Jones met enige zin voor humor het “Trumpisme” noemt. Partijen als UKIP mogen de slogan “Make England Great Again” dan niet op hun bolhoed staan hebben, toch is het hun ideaal.

Partijen als UKIP mogen de slogan ‘Make England Great Again’ dan niet op hun bolhoed staan hebben, toch is het hun ideaal.

Zij streven naar een anachronistische fantasie die het “British Empire” van weleer weer wil doen opleven. Ze willen weer hun eigen staat zijn en cultiveren een machtsfetisj, een meerwaardigheidscomplex . Ze scanderen ‘Rule Brittannia’.

Maar Groot-Brittannië heerst niet meer over de golven. Er wordt wel eens gezegd: ‘No man is an island’. Maar in onze geglobaliseerde wereld is niet alleen geen enkele man een eiland, maar staan de eilanden zelf ook al helemaal niet meer alleen.

Onafhankelijkheid is een illusie

Of het VK het nu wil of niet, in onze neoliberale wereld is iedereen verbonden door het kapitaal en de tijd dat zij op hun eentje de markt konden bepalen is van een ver verleden. En dit is natuurlijk een beangstigend gegeven voor het land van Farage. Haar lot ligt niet meer in haar eigen handen, het ligt nu in de handen van haar vele handelsgenoten.

Om dat lot weer vast te grijpen wil het Verenigd Koninkrijk weer meer zelfbeslissingsrecht, maar daardoor vergeet ze al haar economische belangen in de EU en graaft ze haar eigen graf steeds dieper en dieper.

Of het VK het nu wil of niet, in onze neoliberale wereld is iedereen verbonden door het kapitaal en de tijd dat zij op hun eentje de markt konden bepalen is van een ver verleden.

Het VK zal immers misschien wel politiek meer zelfbeslissingsrecht verkrijgen maar zal dat zelfbeslissingsrecht op economisch vlak opnieuw moeten inleveren aan de hand van handelsakkoorden wil het het hoofd boven water kunnen houden en blijven importeren en exporteren. Haar lot hangt dus eigenlijk nog steeds af van de EU en de onafhankelijkheid is dus ook maar een illusie.

Besparingen op de Europese bureaucratie mogen ze overigens op korte termijn in mijn ogen ook vergeten. Al het geld dat het VK daaruit kan putten zal naar het opmaken van nieuwe akkoorden moeten gaan. Op lange termijn bewijst bovendien ook niets dat de Europese bureaucratie niet vervangen zal worden met een 100% Britse - maar toch even dure - variant op eigen bodem.

Die etnische homogeniteit is immers ook een streven van de “Leave campaign”. Immigratie en vluchtelingen zijn nog steeds grote bronnen van angst. Vooral willen Farage en zijn kompanen ook niet met hun eigen koloniale geschiedenis geconfronteerd worden. Want dat het Britse imperialistische beleid de basis legde voor vele conflicten die vandaag vluchtelingen uit hun land drijven, hoeft geen betoog.

Het Verenigd Koninkrijk wil dus terug naar de 19^e eeuw: een tijd waarin zij de economie voor zichzelf bepaalden en waarin ze gerust een oogje konden sluiten voor de gevolgen van hun beleid.

Helaas is de tijdmachine nog niet uitgevonden en kan men niet terug in de tijd. Het resultaat van de stemming kan dus ook niet meer worden aangepast. Het enige wat we kunnen doen is er het beste van maken, voor hen, voor ons en voor iedereen.