Claudia's taal

Het meisje dat naast me zit op de bus van het ene gehucht naar het andere, zit vol vragen. Bijna net zo veel als ik heeft ze er. En elke vraag die ik haar stel beantwoordt ze vinnig met een ‘Y usted qué?’ (En u, wat?). Waar ik vandaan kom. Uit België. Of ze dat kent? Neen, dat kent ze niet. Ik vertel dat de echtgenote van de president ook uit België komt. Ha, el Presidente Rafael Correa. Die kent ze dan weer wel. Hij is af en toe te zien op TV. Haar donkere huid en haar klederdracht, maar vooral die van haar moeder, onthullen haar inheemse wortels. Via een omweg probeer ik erachter te komen tot welke bevolkingsgroep ze behoort. Of ze nog een andere taal spreekt. Nee, schudt ze, alleen Spaans. Een beetje teleurgesteld vraag ik door. Of haar ouders ook alleen Spaans spreken. Neen, die blijken ook Kichwa te spreken  (niet dat ik daar zoveel wijzer van word, want de Kichwa nationaliteit bestaat op haar beurt uit 18 verschillende volkeren). Wat dit meisje vertelt is zowel tekenend als verontrustend. Specialisten schatten dat binnen honderd jaar zo’n 90% van alle talen op aarde uitgestorven zal zijn, en het levende voorbeeld zit naast me… Een beetje wanhopig nu, vraag ik of ze op school dan geen onderwijs krijgt in het Kichwa. Neen, enkel in het Spaans. Ook dit is typisch: hoewel Ecuador een van de meer succesvolle gevallen is op vlak van tweetalig onderwijs, laten de resultaten helaas toch maar al te veel te wensen over: de tweetalige scholen beschikken vaak over minder middelen en worden – ook door de indigena’s – als scholen voor de armen beschouwd. Wie het zich kan veroorloven, stuurt zijn kind dus naar een uitsluitend Spaanstalige school. Ik kan me er maar moeilijk bij neerleggen. Ik vraag Claudia (die, net als haar zeven broertjes en zusjes, daarnaast ook een Kichwa naam heeft) of ze echt geen klein beetje Kichwa kent. Hallo, bijvoorbeeld? Dit ene basiswoord kent ze gelukkig wel in haar moedertaal. Niet alle hoop is verloren.

Ietwat beduusd nemen we een half uur later afscheid van elkaar. Een taal voor je ogen zien uitsterven, het overkomt je niet elke dag…