De geschiedenis als middel tot een vreedzame samenleving.

We ontmoetten hen in Tel Aviv. ZOCHROT is een vereniging van Israëli die willen meewerken aan de vrede via respect voor de geschiedenis. ZOCHROT betekent: “Herinnering”. Ze willen het geheugen opfrissen, getuigens afleggen, erkennen en herstellen.
Zij zijn joden. Sommigen van hen verhuisden naar Israël omdat zij het in hun geboorteland niet goed hadden. Zij zien daarin geen reden om nu zelf het leven van de Palestijnen moeilijk te maken. Veel ingeweken joden weten zelfs niet dat zij leven op het terrein van verdreven Palestijnen.

De Nakba in het hebreeuws.

Volgens ZOCHROT ligt de oorzaak van het conflict niet in de Intifada en de oorlogen tegen de buurlanden. Alles begon in 1948, toen men het land toewees aan 1/3 van de bevolking : de joden. Het Zionisme geloofde in de “exclusiviteit”. Al van bij de oprichting wilden zij de Palestijnen van het grondgebied verdrijven en ze namen steeds meer land in. En nog steeds legt Israël alle internationale verdragen die dat verbieden, naast zich neer.

Door de Nakba in het Hebreeuws te vertalen, hoopt ZOCHROT dat politieke discours om te buigen. Ze wil de geschiedenis van de Nakba toegankelijk maken voor de Israëli, zodat Joden en Palestijnen samen hun pijnlijke geschiedenis kunnen onder ogen zien. Enkel als alle inwoners hun verantwoordelijkheid opnemen, kan Israël evolueren naar gelijke rechten voor alle mensen. Dat impliceert ook het recht op terugkeer naar het eigen huis.

Informatie en sensibilisering

Om alle joden te bereiken, maakte Zochrot een website in Hebreeuws http://www.nakbainhebrew.org. Gelukkig kunnen we op de openingspagina ook doorklikken op “english”. Via die website werken ze aan informatieverstrekking, sensibilisering en het laten herleven van de geschiedenis. Ze maakten ook boeken, landkaarten en flmpjes met historische informatie en organiseren geleide wandelingen.
Een andere typische ZOCHROT-actie, is het ophangen van straatnaambordjes met de oorspronkelijke benaming. Hun bordjes worden steeds onmiddellijk verwijderd. Toen de tegenstanders vergeten waren één bordje weg te halen, schreef een inwoner een boze brief naar de krant : die opstandelingen wilden zijn straat “stelen”. Besefte hij echt niet dat hij het was die de straat van de Palestijnen had gestolen ?

Zochrot bestaat nu 5 jaar en ze merken dat de interesse groeit. Zo kwam onlangs een schoolmeisje langs. Ze moet een schoolwerk voor geschiedenis maken. Daarvoor zocht ze informatie over het verleden van het domein van haar Kibboets.

Een toekomst voor Israël ?

ZOCHROT gelooft in één democratische seculiere staat, die evenwaardige macht toekent aan alle bevolkingsgroepen. Zij trachten daar op een vreedzame manier aan mee te werken door hun eigen Israëlische overheid aan te zetten tot een meer democratisch beleid. Ze zagen de “refusniks” (dienstweigeraars) als een signaal dat er nog hoop is. De man van Zochrot die wij ontmoetten had zelf ook al dienst geweigerd en zat daar 28 dagen voor in de gevangenis. Zijn zoon koos een iets gemakkelijkere weg: een weigering om psychologische redenen.
Ik zag hen in april. Ik vermoed dat ook zij nu met spijt aanzien dat de jarenlange gewapende verdrukking nu ook escaleerde binnen het Palestijnse kamp. Na de artificiele opsplitsing van het land in 2 verschillende officiele staten, worden het er nu al 3.  

Jaffa

Een studente geschiedenis leidde ons rond in Jaffa. Dat was eeuwenlang een rijke en omstreden stad. De laatste grote slag in de geschiedenis was de verovering door de joden. Nu is het een toeristisch oord aan de rand van Tel Aviv. De huizen in een mooie historische wijk zijn allemaal toegewezen aan joodse kunstenaars. De straten kregen joodse bordjes (zie fotos). Andere stadswijken maakten plaats voor een mooie promenade aan de kust.

De enige getuige van het Palestijnse verleden is een ruïne die met glazen muren werd heropgebouwd tot een museum. Bij de ingang een herdenkingsmonument voor de joden die sneuvelden bij de verovering van de stad. We kregen allemaal een wrang gevoel bij de gedachte aan de inwoners van dit huis. Zij kregen geen herdenkingsmonument.