Quo Vadis, Parijsakkoord

De klimaattop is maandag van start gegaan met het Leaders Event dat ruim 150 staatshoofden en regeringsleiders samenbracht voor een ietwat onduidelijke familiefoto en een schier eindeloze rij aankondigingen en meer of minder bevlogen speeches.

Het echte werk is echter die avond ietwat onder de radar van start gegaan tijdens de eerste bijeenkomsten van de ADP.

Dit is de werkgroep die sinds 2011 het Parijsakkoord aan het voorbereiden is. Tot donderdagavond zullen de onderhandelaars van de 195 partijen die lid zijn van het VN-Klimaatverdrag onverminderd verder onderhandelen in tussen de 10 en 20 parallelle onderhandelingssettings. Elk bespreken ze een specifiek onderdeel van de klad-onderhandelingstekst.

Het is in die veelheid dan ook quasi onmogelijk om een overzicht te krijgen van of er voortgang wordt geboekt. Nogal wat mensen beginnen echter steeds luider te fluisteren dat de vooruitgang te traag gaat. De inzet van de onderhandelingen deze week is om de kladtekst die in de voorbereidende sessies eerder dit jaar werd opgesteld te stroomlijnen (zoals dat in het UNFCCC-jargon wordt genoemd) tot een relatief beperkte tekst met hopelijk een tiental knooppunten waar de ministers die volgende week zullen toekomen in Parijs zich dan over kunnen buigen. Maar in de sessies die ik heb kunnen bijwonen, ging dat stroomlijnen bijzonder traag. Steeds weer werden dezelfde procedurele discussies opgeworpen of kwam men na een uur onderhandelen rond een specifieke paragraag tot het besluit dat er geen consensus was en de verdere bespreking dus uitgesteld werd tot een volgende onderhandelingsfase. Een indruk die bevestigd wordt in gesprekken met collega’s en mensen van de Belgische delegatie.

Het blijft afwachten hoe het nu verder moet. CAN, de internationale koepelorganisatie van ngo’s actief rond klimaatactie, riep in zijn dagelijkse COP-nieuwsbrief  de EU alvast op een meer prominente rol te spelen. In het verleden heeft de EU zich steeds opgeworpen als een bruggenbouwer tussen ‘Noord’ en ‘Zuid’ door allianties te smeden met de meest kwetsbare ontwikkelingslanden. En ook deze middag nog bevestigde de EU tijdens een persconferentie zelf dat het achter de schermen actief werkt om opnieuw zo’n progressieve alliantie tot stand te brengen. Voorlopig blijft het echter afwachten tot Europa die rol ook meer openlijk gaat spelen. En dan is het nog maar de vraag of ze er ook in zal slagen voldoende gewicht in de schaal te werpen.

Het ziet zich immers geconfronteerd met machtige opponenten. De Like-Minded Developing Countries – een onderhandelingsblok met landen als China, Indonesië, India, Egypte, Venezuela, Saoudi-Arabië, etc. – sturen immers overduidelijk aan op een light-akkoord. Een akkoord dat hen geen bindende verplichtingen oplegt en met zo weinig mogelijk toezicht op hun nationale klimaatplannen. Een standpunt waar ze in de VS een natuurlijke bondgenoot uiteraard vinden. Het is maar de vraag of de EU tijdig genoeg haar progressieve alliantie tot stand zal kunnen brengen en of ze in staat zal zijn overeind te blijven tegenover dit machtige blok.

Quo Vadis, Parijsakkoord? Toen Petrus op de vlucht sloeg uit Rome om aan een waarschijnlijke kruisiging te ontsnappen, kwam hij volgens de legende langs de weg de herrezen Jezus tegen. Hij vroeg hem waar hij heen ging: quo vadis? ‘Terug naar Rome om opnieuw gekruisigd te worden’, zou het antwoord zijn geweest. Waarop ook Petrus de moed vond om zijn noodlot in de ogen te kijken, terugkeerde naar Rome en er alsnog ondersteboven aan het kruis eindigde. Laat ons maar hopen dat het Parijsakkoord een dergelijke zekere dood bespaard blijft.