Groeiende onrust in Zuid-Afrika

De protesten spelen zich voornamelijk af in townships en informal settlements, waar iedereen arm is en er vaak geen electriciteit en lopend water is. Vaak is er ook geen degelijk sanitair systeem, met als gevolg, dat uitwerpselen door de straten lopen… je zou voor minder protesteren…

Deze problemen zijn al veel langer aanwezig, maar de ANC maakte er een punt van in de verkiezingscampagne eerder dit jaar om daar iets aan te doen. Nu, 3 maanden na de verkiezingen, blijkt er nog niet veel gebeurd te zijn. De ministers komen voornamelijk in het nieuws met aankopen van nieuwe dure wagens en disputen rond bewoning. Zo zijn er ministers uit de vorige regering die de ambtswoning niet willen verlaten, waardoor de nieuwe ministers in dure hotels verblijven tot de huizen beschikbaar komen. De huurkosten voor deze huizen liggen tussen 25 000 en 35 000 rand (2500 en 3500 euro) per maand! Minister Motshekga van onderwijs kreeg een Mercedes van haar vroegere collega, ze heeft nog een BMW en een Land Rover bijgekocht. Welke minister heeft nu 3 nieuwe, dure auto’s nodig? En Motshekga is maar een voorbeeld, velen kopen auto’s met belastinggeld. Het gaat trouwens verder dan nationale ministers, ook op provinciaal niveau worden er teveel auto’s gekocht met belastinggeld.

Het is nogal logisch dat arme Zuid-Afrikanen beginnen te protesteren als ze dit horen. Volgens wel geinformeerde collega’s is de Zuid-Afrikaanse staatskas voldoende gespekt om te voorzien in basisbehoeften van de gehele bevolking, er worden ook goede budgetten opgemaakt. Helaas zijn er twee grote problemen. Enerzijds zijn er geen goede systemen om het geld te spenderen, ongeschikte mensen worden op belangrijke posten aangeduidt (politieke beloftes) en doen zomaar wat. Het tweede probleem is corruptie in alle rangen van de regering. Dit gaat van politiemannen die je stoppen omdat je te hard rijdt en dan afpersen (dit is me al 3 keer overkomen) tot kindergeld dat opeens ‘verdwijnt’ tot miljoenen die gespendeerd worden aan feestjes en chique wagens. Het feit dat er geen goede systemen zijn is misschien nog wel het grootste probleem, geld blijft vaak op bankrekeningen staan omdat niemand weet hoe het nu uit te geven. Goede plannen worden op nationaal niveau gemaakt, maar eens ze op gemeentelijk niveau moeten geimplementeerd worden is er geen geschikt personeel om dit te doen, en natuurlijk dat de armere, meer afgelegen gemeenten hier het hardst getroffen worden, en daar zich dan ook de meeste protesten afspelen.

Volgens een onderzoek van de Mail & Guardian vorig jaar, zijn er 4 verschillende soorten gemeentes. De ‘rode’ gemeentes zijn degene waar maar 20% ‘functionerend’ is, meestal arme rurale gebieden en townships, Wim werkt in een dorpje dat tot zo een gemeente behoort. Er zijn wel vaak enkele ambtenaren die willen, maar niet kunnen en zo een gigantisch takenpakket hebben dat ze nooit iets structureel en duurzaam kunnen bereiken.

Voor meer informatie over de protesten en service delivery problemen in Zuid-AFrika mail&guardian.co.za en peoplesagenda.co.za