Belgen (en Europeanen) liggen wakker van klimaatverandering

The threat of climate change is one of the greatest challenges of the modern age and preventing it is a key strategic priority for the European Union.

Zo opent de Eurobarometer rond klimaatverandering. Dit onderzoek werd uitgevoerd eind 2013 en zonet gepubliceerd. Het is de vierde keer, na 2011, 2009 en 2008, dat de E.U. een grootschalige enquête uitvoerde rond dit onderwerp. Meer dan 27.000 Europeanen werden bevraagd.

Algemene conclusies

• 50% van alle Europeanen noemt klimaatverandering als één van de belangrijkste problemen in de wereld. Voor 1 op 6 is het zelfs de belangrijkste uitdaging.
• Net als in 2011 staat ‘Armoede, honger en drinkwater’ bovenaan de lijst. Klimaatverandering zakt een plaats naar nr. 3 en werd ingehaald door de economische situatie.
• 80% gelooft dat strijd tegen de opwarming van de aarde zal resulteren in meer jobs en een sterkere Europese economie.
• In de laatste zes maanden nam de helft van de Europeanen persoonlijk actie om zijn voetafdruk te verlagen. De meest genomen acties zijn_
  • Minder afval produceren en meer recycleren_ 69%
  • Minder wegwerpgoederen aanschaffen_ 51%
  • Lokale en seizoensproducten kopen_ 36%
  • Kiezen voor energiezuinige apparaten_ 34%
  • Kiezen voor een alternatief voor de auto_ 28%
  • Isoleren van de woning en verlagen van energiegebruik thuis_ 21%
• 92% vindt energie-onafhankelijkheid tegen 2030 een belangrijke opdracht voor de overheid. Eenzelfde aantal vindt ook dat de doelstellingen die nationale regeringen nu ambiëren voor hernieuwbare energie op dit moment te laag liggen.

Conclusies voor België (en Nederland)

Klimaat, een probleem?

Klimaatverandering wordt door 1 op 4 Belgen aangeduid als het belangrijkste probleem in de wereld vandaag. In vergelijking met Europa ligt dit getal aanzienlijk hoger (+8%) en in de Belgische top staat klimaatverandering op de tweede plaats (voor de economische situatie).

Bij de vraag naar de drie belangrijkste uitdagingen nam 56% van de Belgen het klimaat op in hun top 3. Deze cijfers liggen wel  iets lager dan in 2011 toen nog 59% het klimaat als één van drie grootste problemen noemde.

Wie is verantwoordelijk?

In vergelijking met andere Europese landen vinden Belgen (37%) en Nederlanders (41%) dat individuen een belangrijke rol spelen bij het aanpakken van klimaatverandering. Beide landen, respectievelijk 4e en 3e in Europa, scoren dan ook aanzienlijk hoger dan andere Europese landen waar slechts 1 op 4 zichzelf verantwoordelijk acht.

In geen enkel land leggen de burgers de hoofdverantwoordelijkheid echter bij zichzelf. In België wordt in de eerste plaats naar de Europese unie (51%) gekeken, maar ook naar de federale regeringen (44%) en ‘business & industry’ (48%).

Opvallend is dat nergens de regionale en lokale autoriteiten, ook niet in België, echt aangewezen worden als actoren in het klimaatverhaal. Slechts 21% van de bevraagde Belgen neemt hen op in hun lijstje, terwijl er toch belangrijke bevoegdheden bij de regio’s zitten. Het cijfer daalde zelfs met 3% t.o.v. 2011 ondanks het toenemende engagement van steden om klimaatdoelstellingen te stellen de afgelopen twee jaar.

Duurzame energie_ Belgen zijn Europese koplopers

De barometer bekeek ook welke concrete acties individuen ondernamen in de laatste zes maanden. België scoort meestal in lijn met het Europese gemiddelde. Zo nam ongeveer de helft van de ondervraagden recent actie met als doel hun voetafdruk te verlagen.

Toch zijn er drie uitschieters wat België betreft.

1. Maar liefst 18% van de Belgen wisselden naar een groenere energieleverancier in de laatste zes maanden van 2012. Dat is meer dan 2,5 keer het Europese gemiddelde. Ook Nederland en Zweden scoorden goed op dit vlak.
2. 14% installeerden zonnepanelen in dezelfde periode. Over heel Europa was dit slechts 5%. De subsidies (en stopzetting op 1 februari 2014) door de Vlaamse overheid zullen hier ongetwijfeld een rol in gespeeld hebben.
3. Ook op vlak van isolatie waren de Belgen zeer ijverig. 35% ging aan de slag om hun huis energiezuiniger te maken. België moet enkel het Verenigd Koninkrijk voorlaten op dit vlak.

Visie op de toekomst?

Het rapport sluit af met een blik op de toekomst. 83% in België beschouwt investeren in de strijd tegen klimaatverandering als een positieve investering in de economie. Dit is in lijn met Europa. Ook op andere vlakken, doelstellingen rond duurzame energie en fossiele onafhankelijkheid, ligt België nabij het Europese gemiddelde.

De conclusie is duidelijk. Europa (en België) wil van de fossiele verslaving af, gelooft in de kracht van de duurzame economie en verwacht veel meer ambitie van alle overheden in de strijd tegen klimaatverandering. Zeker in landen waar de crisis het hardst gevoeld werd, kijken de burgers naar investeringen in duurzame energie als een uitweg.

This rapport reinforces the need for the EU, national governments and other institutions to drive the momentum to fight climate change, and to reinforce messages about the need for behavioural change among individuals to support the effort. The results show that the vast majority of Europeans clearly support government initiatives to tackle the problem.

Lees het hele rapport na via de website van de Europese Commissie.