Aardgasruzie tussen Argentinië en Chili woedt verder

Sinds april heeft de Argentijnse regering van Néstor Kirchner de export naar Chili, die 3,3 miljoen kubieke meter per dag bedroeg, met 20 procent gereduceerd omwille van de energiecrisis in eigen land. Daardoor is de relatie tussen beide landen onder druk komen te staan. Chili zal voor zijn warmtekrachtcentrales noodgedwongen duurdere energiebronnen moeten aanboren, zoals kolen of olie. De crisis wijst Chili op confronterende wijze op de grote afhankelijkheid van aardgas.

De regering Kirchner beweert dat de energieovereenkomsten met Chili nooit geratificeerd zijn door het Argentijnse parlement. Ze zouden in strijd zijn met nationale wetgeving, die voorschrijft dat eerst aan de binnenlandse behoefte voldaan moet zijn, voordat energie geëxporteerd wordt. Volgens Osvaldo Rosales, hoofd internationale economische relaties van het Chileense ministerie van Buitenlandse Zaken, hebben (internationale) overeenkomsten voorrang boven gewoonterecht.

Argentinië kreeg vorig jaar te maken met energietekorten. De vraag naar energie steeg nadat de economie van het land zich begon zich te herstellen na een economische crisis. Chili moet volgens Argentinië direct onderhandelen met de bedrijven die energie produceren en distribueren, omdat de energiesector in de jaren negentig is geprivatiseerd. Kirchner houdt die bedrijven verantwoordelijk voor het energietekort. Zij hebben volgens hem contractbreuk gepleegd, omdat ze de investeringen die nodig waren om de energieproductie op te voeren, achterwege hebben gelaten.

Chili houdt de Argentijnse regering echter verantwoordelijk. Twee jaar geleden bevroor de regering de tarieven voor publieke verbruikers, ondanks de devaluatie van de Argentijnse peso. Daarmee heeft de regering energiebedrijven juist aangemoedigd om weinig te investeren in exploratie en gaswinning, meent Chili. De energiebedrijven die in Argentinië gas leveren, zijn al enkele maanden in gevecht met de regering om de prijs te mogen verhogen. Het binnenlandse tarief is maar een derde van het tarief dat Chili betaalt voor aardgas uit Argentinië.

Meer dan 70 procent van de export van Argentijns aardgas gaat naar Chili. Aardgas zorgt voor 37 procent van de gegenereerde energie in Chili. Sinds eind jaren negentig is het is de belangrijkste brandstof in huishoudens, die voorheen vaak butaangas gebruikten. Met de winter voor de deur, heeft de Chileense regering beloofd dat huishoudens niet op rantsoen hoeven. Chili zal voor de warmtekrachtcentrales noodgedwongen duurdere energiebronnen moeten aanboren, zoals kolen of olie.. De kosten voor het opwekken van elektriciteit zullen daardoor stijgen. De tarieven gaan deze maand al met 3 procent omhoog en kunnen over het hele jaar genomen met 11 procent stijgen.

Gesprekken tussen beide landen verliepen tot nu toe moeizaam. De irritatie bij de Chileense regering nam nog verder toe, nadat Bolivia en Argentinië op 21 april een overeenkomst tekenden voor de export van vier miljoen kubieke meter Boliviaans aardgas per dag. Chili is boos over een clausule in de overeenkomst, die Argentinië verbiedt om het gas door te verkopen aan derden. Volgens analisten heeft Bolivia die clausule specifiek toegevoegd om Chili dwars te zitten. Tijdens de Pacifische Oorlog (1879 - 1883) verloor Bolivia de kustlijn aan Chili. Het land heeft daardoor geen directe toegang tot zee meer, waardoor de verhouding met Chili gespannen is.

Argentinië is een campagne begonnen om huishoudens minder energie te laten verbruiken. Wie minimaal 95 procent gas en elektriciteit verbruikt in vergelijking tot vorig jaar, krijgt korting. Wie meer van 95 procent verbruikt, moet extra betalen. Consumentengroeperingen zijn tegen het besparingssysteem. Volgens gaat het om verkapte prijsverhogingen. De energiebedrijven, die hun contracten niet zijn nakomen, moeten zelf voor hun fouten moeten opdraaien in plaats van de rekening aan de burgers te presenteren, vinden zij.

Milieuactivisten in Chili wijzen erop dat aardgas goedkope, maar een niet-hernieuwbare energiebron is. Dat toch op grote schaal aardgas gebruikt wordt, komt volgens hen omdat de zakelijke belangen op korte termijn daar het beste mee gediend waren. Tijdens een ontmoeting met het Latijns-Amerikaanse Parlement in Santiago op 29 en 30 april, stelden ze in een verklaring de energiecrisis het gevolg is van „overheidspolitiek die te grote afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en megawaterkrachtcentrales heeft veroorzaakt.

De parlementariërs kwamen op hetzelfde moment met een verklaring waarin ze stelden dat 10 procent van de energie in de regio in 2010 uit diverse hernieuwbare energiebronnen moet komen, zoals zonne-energie, windenergie, geothermische energie, of energie uit biomassa, biogas, golfkracht, getijden of kleine dammen. Hoewel op dit moment naar schatting 20 procent van de energie in Latijns-Amerika wordt opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen, gaat het daarbij vooral om energie uit grote waterkrachtdammen. (JS/ADR)