Aftrap verkiezingscampagne in de Filipijnen

Vijftig miljoen mensen zullen op 10 mei 2010 hun stem uitbrengen voor de presidentsverkiezingen in de Filipijnen. De officiële campagne schiet vandaag uit de startblokken en eindigt achtenveertig uur voor de verkiezing, op acht mei. Het belooft alvast een spannende strijd te worden, met heel diverse kandidaten en enkele heikele punten.

Kandidaten

De ambtstermijn van Gloria Arroyo loopt binnenkort af en tien kandidaten zijn in de running om haar op te volgen. De topfavorieten zijn Manuel Villar en Benigno ‘Noynoy’ Aquino, al zijn Teodoro, Estrada en Gordon ook kanshebbers.
Manuel Villar is ooit gestart als visverkoper op de markt maar ondertussen is hij uitgegroeid tot de grootste aannemer van het land en een succesvol politicus. Als rijk zakenman beschikt hij over een enorm budget om een sterke campagne uit te bouwen maar zijn concurrenten zijn daarover niet mild. “Is het zo moeilijk om je voor te stellen dat een arme kerel president van de Filipijnen kan worden?”, reageert Villar. Door affiniteit met de armsten te claimen, hoopt hij deze grote bevolkingsgroep achter zich te scharen.
Villar’s grootste  concurrent is Benigno ‘Noynoy’ Aquino. Hij komt uit een politiek actieve familie en kan op de sympathie van een groot deel van de bevolking rekenen.
Benigno Aquino Sr., zijn grootvader, was een vooraanstaand politicus die talrijke functies heeft bekleed. Zo was hij senator, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Minister van Landbouw en voorzitter van het Filipijnse Parlement. Benigno’s ouders waren Corazon Aquino en Benigno Aquino Jr. Zijn vader had de oppositie tegen Ferdinand Marcos geleid en was daarna naar Amerika verbannen. Bij zijn terugkeer werd hij op het vliegveld van Manilla doodgeschoten. Zijn weduwe, Corazon Aquino, werd door de oppositie naar voor geschoven als president en bekleedde het ambt van 1986 tot 1992.
Benigno ‘Noynoy’ Aquino is zelf senator. Hij stelde zich in september van vorig jaar, amper veertig dagen na de dood van zijn moeder, kandidaat voor het presidentschap.
De huidige president, Gloria Arroyo, schuift Gilbert Teodoro naar voor. Hij is minister van Defensie geweest en ijvert voor een positieve campagne, waarbij hij de nadruk wil leggen op hervormingen, groeikansen voor het land en politieke verzoening. Volgens Teodoro moeten mensen elkaar helpen om obstakels te overwinnen en kansen te grijpen. Met deze positieve campagne wil hij zich onderscheiden van zijn concurrenten.
De niet onbesproken Joseph Estrada is ook in de running. Hij was president van 1998 tot zijn afzetting in 2001. Toenmalig vicepresident Arroyo volgde hem op en Estrada werd veroordeeld wegens corruptie. Volgens de Filipijnse kieswet kan een president zich na een ambtstermijn niet meer herkiesbaar stellen maar strikt gezien heeft hij zijn vorige termijn nooit afgemaakt aangezien hij is afgezet. 
Daarnaast maakt ook Richard Gordon kans, hij is de voormalige burgemeester van Olongapo en was minister voor Defensie van 2001 tot 2004. Hij wordt vooral geprezen voor zijn managerskwaliteiten.

Knelpunten

Verkiezingen in de Filipijnen lopen meestal niet van een leien dakje. Er is traditioneel veel geld, show, drama en jammer genoeg ook veel geweld mee gemoeid, waardoor het inhoudelijk debat vaak op de achtergrond raakt.
Ook bij deze verkiezingen blijkt inhoud, tot nu toe, niet te primeren. De enkele gesignaleerde topics zijn economische groei, armoede, de strijd tegen corruptie en de eis voor goedkopere grondstoffen.
Een recent voorbeeld van het geweld is het dramatische incident van november vorig jaar. Toen werden tijdens een gouverneurscampagne 57 mensen vermoord in de zuidelijke provincie Maguindanao. Ook nu waarschuwt de poll watchdog groep Bantay Eleksyon voor uitspattingen van geweld.
Naast geweld is ook geld een probleem. Officieel is het verkiezingsbudget gelimiteerd door de Kiescommissie (COMELEC), die naast het de budgetslimiet ook andere regels opstelt voor de campagne. Zo is er bijvoorbeeld een regeling voor spotjes op radio en televisie, campagnevoering via internet, plaatsen waar men al dan niet posters mag ophangen enz. maar volgens critici is COMELEC niet in staat die controle goed uit te voeren. Door een gebrek aan mankracht kan het verkiezingscomité niet effectief optreden tegen budgetovertredingen.
Ander heikel punt is de stemming via computer. Het Automated Elections System (EAS) zal dit jaar voor het eerst worden gebruikt en belooft een snellere telling, en dus ook minder kans op fraude. Maar volgens het alternatieve nieuwsmagazine Bulatlat en EAS Watch (uitgesproken als ‘eyes watch’) is er toch reden tot bezorgdheid. Men heeft vooral twijfels over de gebruikte software, de opleiding van het verantwoordelijke personeel en de educatie van de kiezers, die nooit eerder met het systeem hebben gewerkt.