Alleen V-Raad kan rapport over kindsoldaten tot leven wekken

De Verenigde Naties publiceerden gisteren voor het eerst een lijst van
organisaties en regeringen die minderjarigen rekruteren voor een leven als
kindsoldaat. In een rapport voor de Veiligheidsraad noemt
secretaris-generaal Kofi Annan 18 gewapende groepen en vijf lidstaten -
Afghanistan, Burundi, Congo, Liberia en Somalië - met naam en toenaam. Het
de eerste keer is dat de VN aan naming en shaming doen wat betreft
kindsoldaten.

De gewapende groepen die in het rapport figureren zullen er niet meteen van
wakker liggen. Maar het is niet uitgesloten dat zowel rebellen als
regeringen er op termijn rekening mee zullen houden.
Ondersecretaris-generaal Olara Otunnu vindt het een duidelijk schot voor de
boeg en benadrukt dat actie op komst is. Sancties zijn niet meteen voorzien
maar Ottunu hoopt dat de V-Raad actie aanbeveelt op basis van het
rapport. De 15-koppige Raad kan wapenleveringen tegenhouden en regering- en
rebellenleiders de toegang tot internationale vergaderingen ontzeggen.

De Veiligheidsraad moet ook waarnemingsmissies sturen naar de landen waar
kindsoldaten frequent voorkomen, voegt de Coalitie tegen Kindsoldaten
daaraan toe. De Coalitie, met onder meer Human Rights Watch, Amnesty
International en de International Save the Children Alliance, publiceerde
vorige maand zelf een rapport over de kindsoldaten. In dat lijvige
werkstuk worden 72 strijdende partijen gekapitteld.

De lijst van de VN focust enkel op conflicten die behandeld worden door de
Veiligheidsraad. De gewapende groepen zijn vooral Afrikaanse rebellen -
vaak uit het gebied van de Grote Meren - maar ook facties van de Afghaanse
Noordelijke Alliantie. Onder druk van de ngo-coalitie maakt het rapport ook
melding van de zogenaamde ‘ergste schenders’: Colombia en Myanmar. Die
landen zouden volgens het rapport van de ngo’s respectievelijk 14.000 en
70.000 kindsoldaten tellen. Ook van Nepal, de Filippijnen, Sudan, Uganda en
Sri Lanka maakt het VN-rapport melding. Annan waarschuwt er ook voor dat
nieuwe rekruteringen van kindsoldaten nakend zijn in Angola, Kosovo, Congo
en Sierra Leone.

De bespreking van het rapport staat in januari op het menu van de
Veiligheidsraad. We eisen dat de Veiligheidsraad de landen die op Annans
lijst voorkomen actief gaat controleren en dat er wordt gedreigd met
sancties, zegt Jo Becker van Human Rights Watch. Daarnaast moet de
Veiligheidsraad zijn blikveld verruimen tot alle landen.

De Veiligheidsraad heeft een stok achter de deur. Dit jaar werden twee
verdragen van kracht: het Optioneel Protocol bij de Conventie inzake
Kinderrechten en het Verdrag van Rome. Het eerste verdrag legt de
minimumleeftijd voor verplichte inlijving en directe deelname aan gevechten
vast op achttien jaar. Het tweede zorgt ervoor dat het Internationaal
Strafhof de rekrutering, inlijving of de inzet van kinderen onder de
vijftien jaar als een oorlogsmisdaad behandelt.