Ambitieuze ontwikkelingsplannen Morales tot mislukken gedoemd

Van bij zijn aantrede in januari 2006 was het voor president Evo Morales duidelijk dat er iets gedaan moest worden aan de extreme armoede in zijn land. Maar liefst 67,3 procent van de bevolking is arm en 34,5 procent leeft zelfs in extreme armoede. In vijf jaar zou dat aantal moeten dalen naar 27,1 procent.

Het plan voor een ‘gerespecteerd, soeverein en productief’ Bolivia voorziet in de creatie van 90.000 jobs per jaar. Op die manier moet de werkloosheid dalen van 8.4 tot vier procent. Dat kan alleen maar wanneer er sprake is van de voorspelde economische groei van 7,6 procent per jaar en 11 miljard euro investeringen. “Niet alleen een jaarlijkse groei van zeven procent is nodig, er moeten ook inkomsten uit nieuwe producten zoals natuurlijk gas en mineralen gegenereerd worden. Dat gebeurt nu te weinig”, zegt Juan Carlos Requena van het Bureau voor Sociaal Economische beleidsanalyse (UDAPE).

“Zolang de overheid het economisch model blijft hanteren dat de welvaart concentreert in de handen van enkele rijken zal er van het ambitieuze plan van Morales weinig in huis komen”, zegt Javier Gómez van het Centrum voor Arbeid en Agrarische Ontwikkeling (CEDLA).

De zwakke schakel ligt volgens Gómez in de landelijke gebieden in het westen van Bolivia, waar veel kleinschalige boerderijen liggen waar boeren verplicht zijn hun producten onder de marktprijs te verkopen. Hun gelimiteerde productiecapaciteit en de lage prijzen die de consumenten in de steden als het ware subsidiëren, houden de armoede in stand. Alleen agressieve markthervorming kan daar volgens Gómez verandering in brengen. “En dat doet het Plan niet.”

Door 6,2 miljard euro te investeren in sociale programma’s hoopt de regering de tewerkstelling te stimuleren. Daarbovenop hopen ze op 5,1 miljoen euro buitenlandse investeringen. Maar daar ziet Gómez geen heil in. Privé-investeringen vloeien toch alleen maar naar sectoren die nu al bloeien, redeneert hij.

Op 1 mei nationaliseerde Morales de olie-industrie. De olie-industrie is jaarlijks goed voor een omzet van 650 miljard euro en vormt de hoeksteen van het ontwikkelingsplan.
“Buitenlandse bedrijven zijn onderworpen aan de soevereine macht van de staat en worden verzocht te functioneren met input uit de Boliviaanse markt”, zegt Carlos Villegas, minister van Planning bij de presentatie van het Plan.

“Maar het plan is toch voornamelijk gefocust op kleine en middelgrote ondernemingen. De armste vallen opnieuw uit de boot, aangezien ze niet weten hoe ze krediet moeten vergaren of ermee omgaan”, zegt Gómez. Het plan van de overheid voorziet ook in de verdeling van vier miljoen hectare grond onder de armste boeren. De verdeling van dat land wordt in vraag gesteld door veel experten. Ze raden gemeenschappelijke gronden aan om beter te voorzien in de noden van de bevolking.