Amerikaanse inlichtingendiensten pleitten Kagame vrij

De dertien vertrouwelijke documenten die woensdag werden vrijgegeven krachtens de Freedom of Information Act werpen meer licht op de houding van de Amerikaanse regering aan de vooravond van de genocide die 800.000 Rwandezen het leven zou kosten. Ze geven een duidelijk beeld van de correspondentie over Rwanda tussen het Pentagon, de CIA en het ministerie van Buitenlandse Zaken meteen na de aanslag op 6 april 1994.

De stelling dat het RPF van Kagame die dag een raket lanceerde op het vliegtuig van Juvenal Habyarimana wordt in de documenten tegengesproken. Onmiddellijk na de aanslagen is daar bij het INR-onderzoeksbureau van het ministerie van Buitenlandse Zaken nog sprake van, maar de telexen die de dagen daarop volgden, tonen een groeiende overtuiging dat het radicale Hutu’s waren die de aanslag pleegde, en in het bijzonder de presidentiële garde.

Kagame, destijds de bevelhebber van de RPF-rebellen, zegt nog steeds dat hij niets te maken heeft met de dood van zijn voorganger. Het RPF onderhandelde destijds met Habyarimana over een machtsdeling en had geen motief om de president te vermoorden, zegt de huidige president. De meeste waarnemers volgden destijds dezelfde redenering: de hardliners onder de Hutu’s wilden de president uit de weg ruimen omdat ze vonden dat hij te veel compromissen sloot met de rebellen. Maar vorige maand lekte de krant Le Monde dat een Franse onderzoeksrechter, die de crash onderzocht na een klacht van de nabestaanden van één van de piloten, tot de slotsom kwam dat Kagame zelf het ordewoord had gegeven om Habyarimana te vermoorden. Het rapport van onderzoeksrechter Jean-Louis Bruguiere blijft geheim, maar het verhaal in Le Monde werd bevestigd door een ex-RPF’er Abdul Ruzibiza tegenover de Britse zender BBC. Ruzibiza beweert dat hij betrokken was bij de planning van de aanslag.

Kagame ontkent de beschuldigingen in alle toonaarden - het verhaal is uitgevonden, zo verklaarde hij tegen Agence France Press. Bij de herdenking van de genocide van 1994 afgelopen woensdag herhaalde hij een oude beschuldiging aan het adres van Frankrijk, namelijk dat het Franse leger de regeringssoldaten en milities die de genocide zouden plegen bewust opleidde en bewapende, goed wetende dat zij een volkerenmoord zouden plegen. Parijs noemt Kagames beschuldiging compleet nergens op gebaseerd en uitermate schandalig.

Volgens William Ferroggiaro, de onderzoeker van de ngo National Security Archive die de vertrouwelijke Amerikaanse documenten opvroeg, tonen de teksten aan dat de Amerikaanse regering de genocide zag aankomen. De Amerikaanse inlichtingendiensten zeggen in deze documenten dat hardliners het vliegtuig neerschoten. Ze baseren zich daarvoor op terreinwaarnemingen en op de talrijke rapporten die ze ontvingen. De documenten tonen aan dat toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Warren Christopher meteen na de aanslag al waarschuwingen ontving dat er voortekenen waren van een groots opgezet vernietigingsplan.