Amerikanen houden adem in voor nieuwe folterfoto’s

Het is het Amerikaanse gerecht dat de Amerikaanse regering heeft bevolen de foto’s vrij te geven, na een klacht van de American Civil Liberties Union, een Amerikaanse mensenrechtenbeweging. De vorige Amerikaanse regering had altijd geweigerd het beeldmateriaal openbaar te maken. Ze argumenteerde onder meer dat publicatie in strijd zou zijn met de verplichtingen die de VS hebben tegenover gevangenen in het kader van de conventies van Genève. Het Amerikaanse gerecht verwierp die stelling in september vorig jaar en nog eens in maart van dit jaar.

Beter begrijpen

Volgens de advocaat van de ACLU, Amrit Singh, bewijzen de foto’s dat “de mishandeling van gevangenen door Amerikaanse militairen geen ontsporing was, maar een wijd verspreide praktijk, tot ver buiten de muren van Abu Ghraib.” Volgens Singh kan het vrijgeven van de beelden “het Amerikaanse publiek de omvang en de mate van de mishandeling helpen begrijpen”, en er ook toe bijdragen “dat er hooggeplaatste functionarissen ter verantwoording worden geroepen omdat ze de mishandelingen hebben goedgekeurd of toegelaten.”

Vandaag (28 april) is het net vijf jaar geleden dat het Amerikaanse tv-programma “60 Minutes” de eerste beelden liet zien uit Abu Ghraib. Sindsdien heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie een tiental onderzoeken gelanceerd naar wat er zich precies afspeelde in de beruchtste gevangenis in Irak. Intussen werden 26 Amerikaanse militairen, vooral voetvolk, veroordeeld of kregen ze een blaam.

De commandant van de Abu Ghraib-gevangenis, brigadegeneraal Janice Karpinsky, werd gedegradeerd tot kolonel. De onderzoeken, die volgens critici bewust beperkt werden gehouden, leidden niet naar andere hoge officieren of medewerkers van het Pentagon. Volgens een van de onderzoeksrapporten zijn er wel al hervormingen aan de gang om te vermijden dat de feiten zich herhalen.

Intussen gaf president Barack Obama ook de opdracht de documenten vrij te geven waarin gedetailleerd staat beschreven welke verregaande technieken het leger en de inlichtingendiensten onder de vorige regering mochten gebruiken om gevangenen te ondervragen. Dat alles maakt een oordeel over wat er in Abu Ghraib gebeurde nu beter mogelijk dan in 2004.