Anti-Amerikanisme komt niet langer enkel van links

De oorlog van Bush, kopte de Braziliaanse krant O Globo op 20 maart boven
een special over de nieuwe golfoorlog. De mediagroep Globo is in handen van
conservatieve kringen in Brazilië - geen milieu waar tirades tegen de
politiek van de Verenigde Staten gebruikelijk zijn.

Volgens Marcos Coimbra, de directeur van het enquêtebureau Vox Populi, werd
de Braziliaanse houding tegenover de VS altijd al bepaald door een mengeling
van vijandigheid en bewondering. Maar dat eerste gevoel is de laatste tijd
steeds sterker geworden. Coimbra gelooft dat de schamele resultaten van een
neoliberaal beleid van liberalisering en privatiserigen dat door
instellingen als het Internationaal Muntfonds (IMF) werd aangemoedigd en
waarachter de hand van de VS duidelijk zichtbaar is, de nationale reflex in
Brazilië versterkt hebben.

Die analyse lijkt ook voor andere Latijns-Amerikaanse landen op te gaan. Ook
Ricardo Israel, de voormalige directeur van het Instiuut voor Internationale
Studies van de Universiteit van Chili, gelooft dat veel Latijns-Amerikanen
de economische moeilijkheden waarmee ze kampen, toeschrijven aan het slaafs
opvolgen van richtlijnen uit Washington. Volgens hem wordt dat bewezen door
de verkiezing van linkse presidenten als Luiz Inácio Lula da Silva in
Brazilië en Lucio Gutiérrez in Ecuador, die beloven een ander beleid te gaan
voeren. Clovis Brigagao, de directeur van het Centrum voor Amerikaanse
Studies in Río de Janeiro, denkt dat het nieuwe anti-amerikanisme daarnaast
ook gevoed wordt door de eenzijdige manier waarop de VS gereageerd hebben op
de aanslagen van 11 september 2001 en de forcing die Washington voert in de
onderhandelingen over een Pan-Amerikaans Vrijhandelsakkoord.

Veel onderscheid tussen de Amerikaanse regering en de bevolking van de VS
wordt in Brazilië en veel andere landen in de regio niet gemaakt. Op veel
plaatsen werden de voorbije weken Amerikaanse vlaggen in brand gestoken. In
Buenos Aires, Quito, Sao Paulo en Mexico-stad werden naast de Amerikaanse
ambassade ook vestigingen van McDonalds, Pizza Hut of American Airlines met
eieren, verf en stenen bekogeld.

Volgens een recente enquête staat momenteel 80 procent van de Argentijnen
ongunstig tegenover de VS; 89 procent vindt dat hun land geen steun mag
verlenen aan de oorlog in Irak. In 1991 stuurde de toenmalige president
Carlos Menem twee oorlogsschepen naar de Golf om de alliantie tegen Saddam
Hoessein bij te springen. Voor Menem, die opnieuw kandidaat is voor het
presidentschap in Argentinië, is die beslissing van toen nu een groot
nadeel.

Rodolfo Fernández, de directeur van de afdeling Internationale Studies van
het Technologisch Instituut van Mexico, wijst er wel op dat het huidige
anti-amerikanisme in Latijns-Amerika zich niet uit in massabetogingen -
alleen in Argentinië en Brazilië lijken er echt grote groepen mensen in
beweging te komen. Volgens hem houdt in Mexico de grote aantrekkingskracht
van de American way of life dat tegen. Toch vindt volgens een enquête ook 82
procent van de Mexicanen dat hun regering bij haar standpunt tegen de oorlog
in Irak moet blijven.