Australische Guantanamo-gevangene legt klacht neer tegen VS

Mogelijk worden Australische politici aangeklaagd wegens eerroof en worden Amerikaanse functionarissen gedagvaard omdat ze de “Torture Act” hebben geschonden. Eventueel zullen ook Australische overheidsdiensten zich moeten verantwoorden omdat ze er niet in geslaagd zijn de rechten van een Australische burger in het buitenland te beschermen. Maar de advocaten willen het nieuws over eventuele rechtszaken nog niet bevestigen. “We willen onze cliënt eerst thuis hebben”, zeggen ze.

Voorbereidende stappen zijn er al wel ondernomen. Vorige week hebben de advocaten klacht ingediend bij een rechtbank in de Verenigde Staten omdat Habib bij zijn arrestatie en tijdens zijn gevangenschap gemarteld zou zijn. De Australiër werd gevangen genomen op 5 oktober 2001, aan de Pakistaans-Afghaanse grens. Hij werd naar Egypte overgebracht waar hij volgens zijn raadsmannen gedurende zes maanden “onderworpen werd aan onnoembare wreedheden”.

Habib werd overgeplaatst naar de Amerikaanse militaire basis in het Afghaanse Bagram. Op 4 mei 2002 belandde hij ten slotte in het beruchte Camp X-Ray op Guanatanamo Bay. Ook daar werd hij mishandeld. Volgens de schriftelijke klacht moest Habib bij ondervragingen op een ton staan die onder stroom werd gezet als zijn antwoorden niet voldeden.

De Verenigde Staten verdachten Habib ervan op voorhand op de hoogte te zijn geweest van de aanslagen van 11 september op het World Trade Center en het Pentagon, en training gevolgd te hebben bij de terreurgroep al-Qaeda. De raadsmannen van Habib lachen de beschuldigingen weg. “De enige bewijzen die ze tegen onze cliënt hebben, zijn bekentenissen die onder foltering werden afgelegd. Wat zijn die waard?”

Maar dat Habib, samen met vier Britse gevangenen volgende week wordt vrijgelaten, wil niet zeggen dat het Pentagon zijn mening over de Australiër heeft herzien. In een officiële mededeling beschrijft het Amerikaanse ministerie van Defensie de vijf nog steeds als “vijandelijke strijders”. Ze mogen enkel naar huis omdat hun respectieve regeringen “de verantwoordelijkheid over deze individuen hebben aanvaard en hen zullen beletten in de toekomst nog mee te werken met of steun te verlenen aan terroristische activiteiten”.

Ondertussen krijgt de Australische regering in eigen land kritiek omdat ze drie jaar lang niets heeft ondernomen voor Habib. Ter vergelijking: twee Duitsers die samen met Habib werden gearresteerd, kwamen na twee weken vrij. Maar de Australische premier Howard heeft al laten weten dat er van verontschuldigingen of schadevergoeding geen sprake zal zijn. “Ik heb nooit het recht van de Amerikanen betwist om hem, gezien de omstandigheden, te arresteren. Maar we hebben wel altijd geargumenteerd dat ze hem ofwel officieel moesten beschuldigen ofwel vrijlaten”, zei Howard op een persconferentie.

De Australische minister van Justitie Ruddock heeft al herhaaldelijk laten weten dat Habib niet kan worden vervolgd onder de Australische wet. De premier van zijn kant wou niet zo ver gaan Habib ook onschuldig te verklaren. “Het is niet mijn taak mij uit te spreken over schuld of onschuld. Dat is het laatste wat een lid van de uitvoerende macht zou doen”. (CA/MM)