Aziatische grondstoffenhonger breekt investeringsrecords

Door de gigantische internationale investeringsstromen worden transnationale bedrijven steeds belangrijker, zeggen de auteurs van het World Investment Report van de VN-Conferentie over Handel en Ontwikkeling (Unctad). Ze zijn nu goed voor 10 procent van het mondiale bruto binnenlands product en een derde van de buitenlandse handel. In China werken 24 miljoen mensen voor buitenlandse bedrijven.
Volgens de Unctad trokken de geïndustrialiseerde landen vorig jaar voor 857 miljard dollar investeringen aan, een stijging met 45 procent in vergelijking met 2005. De ontwikkelingslanden, goed voor 379 miljard dollar (+21 procent) en de transitielanden met 69 miljard dollar (+68 procent) braken regionale records. Het wereldwijde totaal van 1.306 miljard dollar komt in de buurt van het record van 1.411 miljard dollar uit 2000.
Het aantal en de omvang van internationale fusies en overnames steeg in 2006 door de hogere beursnoteringen, toenemende winsten en gunstige financieringsvoorwaarden. Beleggingsfondsen komen steeds vaker om de hoek kijken bij overnames en fusies, wat voor enige ongerustheid zorgt omdat ze hun geld ook relatief snel weer wegtrekken.
De VS blijven het belangrijkste bestemmingsland voor internationale investeerders, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en meteen daarna België. België kreeg in 2006 72 miljard dollar binnen. De belastingvoordelen die buitenlandse bedrijven genieten sinds januari 2006 verklaren de sterke aangroei in vergelijking met 2005 - meer dan een verdubbeling. België speelt mee in de eerste liga van de internationale investeringen dankzij de aanwezigheid van “coördinatiecentra” van transnationale ondernemingen.
Maar de rijke landen investeren nog meer in het buitenland dan ze zelf internationale investeringen aantrekken. In 2006 kwamen ze uit op een totaal van 1.023 miljard dollar. De VS deden beter dan in 2006 en waren met afstand de grootste investeerder wereldwijd, maar de helft van de investeringen uit de industrielanden was afkomstig van Europese Unie. Frankrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en België waren de grootste investeerders binnen de EU.
De ontwikkelingslanden trokken in 2006 samen voor 379 miljard dollar directe buitenlandse investeringen aan. Twee derde van dat bedrag ging naar Azië. In Latijns-Amerika en Afrika varen vooral landen die rijk zijn aan grondstoffen wel bij de hausse. Dat hebben ze te danken aan de grote vraag naar olie, gas en delfstoffen in de snelgroeiende economieën in Azië.
China, Hongkong (dat staatkundig deel uitmaakt van China), Singapore en India blijven binnen de groep van de ontwikkelingslanden de grootste bedragen binnenrijven. Bij de transitielanden staat Rusland op eenzame hoogte.
De ontwikkelingslanden en de transitielanden investeren ook zelf steeds meer in het buitenland, in 2006 voor 193 miljard dollar of 16 procent van het wereldtotaal. Vooral bedrijven uit Hongkong en Rusland zijn geduchte internationale investeerders geworden. In de ontwikkelingslanden komen steeds meer grote transnationale ondernemingen tot bloei. Van de 100 grootste transnationale bedrijven in de ontwikkelingslanden zijn er 78 in Azië gevestigd, 11 in Afrika en 11 in Latijns-Amerika. Af en toe zijn die nieuwkomers al goed voor echte megadeals. Zo nam het Braziliaanse mijnbouwbedrijf CVRD de Canadese nikkelproducent Inco over voor 17 miljard dollar. Het Indiase Tata Steel kocht de Brits-Nederlandse Corus Group voor 11 miljard dollar.
Afrika, het armste continent dat ook relatief weinig participeert in de wereldhandel, trok in 2006 toch 36 miljard dollar aan, twee keer meer dan in 2004. In relatieve termen valt het aandeel van Afrika in de wereldwijde directe investeringen echter terug van 3,1 procent in 2005 tot 2,7 procent in 2006. Bovendien ging 90 procent van de directe buitenlandse investeringen in Afrika naar tien landen. Egypte, Nigeria, Sudan, Tunesië en Marokko voeren de lijst aan. In Sudan en Nigeria werd vooral in de olie-industrie geïnvesteerd, maar in de overige toplanden spelen ook andere sectoren als de telecommunicatie, het toerisme, de verwerkende nijverheid en de landbouw een belangrijke rol. De opkomst van niet-westerse investeerders is in Afrika heel duidelijk. De belangrijkste investeerders in de olie- en de telecommunicatiesector in Algerije, Sudan en Tunesië kwamen uit China, India, Koeweit en Maleisië.
De Unctad gaat ervan uit dat internatonale investeringen de komende jaren fors blijven toenemen, zij het enigszins trager dan in 2006. De risico’s die verbonden zijn aan mogelijke wisselkoersschommelingen, olieprijsschokken en toenemend protectionisme zijn volgens de experts beperkt.