Biobrandstof ten koste van voedselveiligheid?

Het Amerikaanse ministerie van landbouw schat dat het wereldwijde graanverbruik dit jaar stijgt met 20 miljoen ton. Maar liefst 12 miljoen ton daarvan zal gebruikt worden om brandstof te produceren voor Amerikaanse auto’s. De VS gebruiken dit jaar 55 miljoen ton maïs om ethanol aan te maken. Dat is een zesde van de oogst, maar nog slechts drie procent van het brandstofverbruik.

Sommige Amerikaanse veeboeren vrezen dat ze straks te weinig graan hebben voor melk, vlees en eieren te produceren. En vermits de VS 70 procent van de wereldwijde graanexport leveren, kunnen ook graanimporterende landen zich zorgen maken. De jongste maanden zijn de graan- en maïsprijzen met een vijfde gestegen. De vraag naar ethanol voor biobrandstof stijgt zo snel, dat graan te duur dreigt te worden voor mens en dier.

Het risico is niet denkbeeldig, al was het maar omdat een auto veel meer graan verbruikt dan een mens. Om een brandstoftank van een grote wagen te vullen met ethanol heb je evenveel graan nodig als een mens verbruikt op een jaar.

De Amerikaanse ethanolproductie gebruikt nu al 55 miljoen ton maïs – een verdriedubbeling in vergelijking met 2001 voor ethanol. In de Corn Belt staten schieten ethanoldistillerijen als paddestoelen uit de grond. Dat heeft alles te maken met de stijgende olieprijzen en met het feit dat de overheid forse subsidies uitdeelt voor biobrandstof. De Amerikaanse regering geeft zeker nog tot 2010 een subsidie van 51 dollarcent per gallon ethanol uit maïs. In de VS zijn al meer dan 100 ethanolfabrieken actief. In Zuid-Dakota gaat de helft van de maïsoogst naar de productie van ethanol.

Ethanolproductie kan ook voor prijsstijgingen zorgen van andere voedselgewassen. Naast maïs en graan wordt ook rijst, soja en suikerriet gebruikt om ethanol te maken. Slechts tien procent van de suikerproductie gaat naar ethanolproductie, maar de suikerprijs is wel al fors gestegen.

De VS en Brazilië produceerden in 2005 elk 16 miljard liter ethanol. Brazilië gebruikt vooral suikerriet, de VS vooral maïs en graan. Brazilië, ‘s werelds grootste suikkerrietproducent, converteert al nu de helft van zijn suikerproductie naar ethanol. In Europa ligt de nadruk op biodiesel uit plantaardige olie. In China en India begint ethanolproductie uit respectievelijk graan en suikerriet op te komen.