BJP tracht munt te slaan uit controverse rond moord op Gandhi

De Indiase politiek is weer in twee kampen verdeeld sinds minister Mani Shankar Aiyar de verwijdering beval van een gedenkteken voor Veer Savarkar op de Andaman Eilanden. Savarkar werd in 1948 gearresteerd omdat hij de moord op Mahatma Gandhi zou beraamd hebben, maar werd vrijgesproken wegens gebrek aan bewijzen.

Dat minister Shankar Aiyar het gedenkteken voor Savarkar heeft vervangen door een gedenkteken voor Gandhi, zet bijzonder veel kwaad bloed bij de nationalistische hindoes in India. Shankar Aiyar is ook voorzitter van de regerende Congrespartij - alle ingrediënten voor een klassieke clash tussen de regerende Congrespartij en de BJP zijn aanwezig.

Net als Nathuram Godse, de man die de fatale kogels afvuurde op Gandhi, stellen veel hindoenationalisten Gandhi verantwoordelijk voor de opdeling van Brits Indië in Pakistan en India net voor de onafhankelijkheid. Savarkar was een aanhanger van het idee dat India bestond uit twee volken - hindoe en moslim. Gandhi daarentegen verzette zich niet tegen de oprichting van een apart land voor moslims omdat het unitarisme volgens hem tot bloedvergieten zou leiden.

De iconenstrijd Gandhi versus Savarkar ligt pal op de belangrijkste breuklijn in de Indiase politiek, de vraag of India een seculiere dan wel een hindoeïstische staat is. Tijdens de zes jaar dat de Bharatiya Janata Partij (BJP) in India aan de macht was, deed ze haar best om Veer Savarkar te rehabiliteren. De hindoenationalistische partij onthulde een portret van de man in het parlement. Congres, dat toen nog in de oppositie zat, boycotte de plechtigheid.

De BJP, die tot dit voorjaar met de NDA-coalitie de Indiase regering leidde, tracht nu electoraal munt te slaan uit de ‘belediging’ van minister Shankar Aiyar aan het adres van elke rechtgeaarde hindoe. Een verkiezingsoverwinning in Maharashtra zou een opsteker betekenen voor de BJP, die tijdens de nationale verkiezingen van mei onverwacht onderuit ging. De Indiase kiezer keerde zich toen af van de BJP en zijn coalitiepartners. Een ‘Mood of the Nation’- opiniepeiling die het BJP-gezinde magazine ‘India Today’ zondag publiceerde, toont dat Congres zijn overwicht op de BJP en zijn partners nog versterkt.

De animositeit tussen moslims en hindoes heeft de BJP groot gemaakt. De zogenaamde tempelkwestie (die draait rond een heilige site in de stad Ayodhya waar zowel moslims als hindoes aanspraak op maken) zorgde voor de doorbraak van de BJP in 1992. Toch gaat Congres de religieuze stokpaardjes van de BJP niet uit de weg.

Minister van HR-ontwikkeling Arjun Singh beschuldigde de Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), een kweekvijver van BJP-mandatarissen, deze week opnieuw van betrokkenheid bij de moord op Gandhi. De RSS legde vorige week een klacht neer tegen Singh wegens laster. De grootste verwezenlijking van de RSS is de moord op Mahatma Gandhi, zo luidt het laconieke antwoord van de Congres-minister. Nathuram Godse, de moordenaar van Gandhi, onderhield nauwe banden met de RSS. (MM/PD)