Boliviaanse regering geeft controle over Santa Cruz op

Dinsdagmiddag vielen militanten van de Unión Juvenil Cruceñista (UJC) soldaten aan die verschillende regeringsgebouwen in Santa Cruz bewaakten. De UCJ is een gewelddadige jongerenbeweging die aanleunt bij het Comité Cívico Pro Santa Cruz, een politieke beweging die opkomt voor autonomie voor het departement Santa Cruz. De soldaten antwoordden eerst met traangas, maar besloten zich later terug te trekken. Sommigen verloren daarbij wapens, helmen en schilden. Later kwamen er nog meer tegenstanders van de regering in La Paz op straat in Santa Cruz, begeleid door klokkengelui uit de kerken in de stad.
Santa Cruz is met 1,2 miljoen inwoners de tweede stad van Bolivia. Het is de hoofdstad van een gelijknamig departement, de rijkste regio in het land. De gouverneur van Santa Cruz drijft samen met zijn collega’s uit de departementen Beni, Pando en Tarija sinds twee weken het verzet op tegen de federale regering van president Evo Morales. Ze eisen onder meer een andere toewijzing van de belastingen op de exploitatie van de olie- en gasvoorraden in Bolivia, goed voor 35 miljoen euro per jaar. De vier departementen maken aanspraak op een groter deel van die opbrengsten omdat de meeste velden op hun grondgebied liggen. Maar de gouverneurs nemen de linkse president Morales ook onder vuur omwille van zijn politiek van nationaliseringen en omdat hij er een grondwetswijziging probeert door te duwen zonder inbreng van de oppositie.
Autonomie
De actievoerders in Santa Cruz zetten eerst koers naar de ministeries van Belastingen en van Landhervorming, daarna naar de gebouwen van de openbare telecommunicatiemaatschappij en ten slotte ook naar de zetel van YPFB, de nationale petroleummaatschappij. Daarmee brengen ze de autonomie in de praktijk waarvoor een meerderheid van de bevolking van het departement zich op 4 mei in een referendum had uitgesproken.
De regering-Morales stelt dat het referendum onwettelijk was. In de nieuwe grondwet die ze uitwerkte, is een alternatieve regeling opgenomen die ook meer autonomie geeft aan de negen departementen waarin het land is opgedeeld. Morales hoopt op 25 januari een nationaal referendum te kunnen organiseren om de nieuwe tekst te doen goedkeuren.
Ook op andere plaatsen in het land kwam het tot protestacties. In Villamontes, een dorp in het departement Tarija, werd de installatie onklaar gemaakt die Boliviaans gas via een pijpleiding naar afnemers in Brazilië stuwt. Bolivia exporteert per dag 26 miljoen kubieke meter gas naar zijn buurland. Per jaar levert dat het land 1,4 miljard euro op. Gas is de belangrijkste inkomstenbron van de Boliviaanse staat.
In Trinidad, de hoofdstad van Beni, bezetten burgerorganisaties een belangrijke passagiersluchthaven. In Tarija, de hoofdstad van het gelijknamige departement, bezetten actievoerders met de steun van de plaatselijke prefect Mario Cossío enkele overheidsgebouwen. Op verschillende plaatsen in het land werden ook wegen geblokkeerd.