Burgers zitten klem door geweld in noorden Sri Lanka

De afgelopen drie weken vielen langs de noordelijke linie vijftig doden onder strijders. Zoals ook tijdens andere kritieke periodes in de al twintig jaar durende strijd, betaalt ook nu de burgerbevolking een prijs. Tenminste vijf noordelijke districten, die tezamen meer dan een miljoen mensen tellen, hebben te maken met voedseltekorten, stijgende prijzen en nieuwe veiligheidsmaatregelen.
Hulporganisaties en burgerautoriteiten in de districten Jaffna, Mullaithivu, Mannar, Kilinochchi en Vavuniya waarschuwen dat verdere escalatie van het geweld kan leiden tot een verslechtering van de humanitaire situatie. “Er heerst een klimaat van straffeloosheid, er wordt nietsontziend te werk gegaan en internationale humanitaire wetten worden geschonden. Duizenden burgers zitten gevangen in het conflict en ze kunnen bijna niet ontsnappen aan het geweld en de bloedbaden”, zei Louis Michel, Europees commissaris voor Ontwikkeling en Humanitaire Hulp, vlak nadat de Commissie 21 miljoen dollar had toegezegd om de humanitaire crisis te bezweren.
Van die 21 miljoen is 4 miljoen bestemd voor voedselhulp. Nog voordat de huidige crisis ontstond, vielen sinds augustus vorig jaar al 3.500 doden door oplevend geweld. Zo’n 300.000 mensen moesten hun huis ontvluchten, blijkt uit cijfers van het VN-kantoor van de Coördinator voor Humanitaire Zaken.
Officieel geldt in het land nog een staakt-het-vuren. In februari 2002 tekenden de Srilankaanse regering en de Bevrijdingstijgers van Tamil Eelam (LTTE, de officiële naam van de Tijgers), een bestand. Dat bleef intact tot december 2005.
Het schiereiland van Jaffna, het culturele en politieke zenuwcentrum van de Tamil-minderheid op Sri Lanka, werd een jaar geleden afgesloten van de rest van het land. De regering blokkeerde de enige snelweg, de A9, na aanvallen van de Tamil Tijgers in augustus vorig jaar.
Hoewel de aanvoer van voorraden na de afsluiting snel genormaliseerd werd, zijn de voedsel- en brandstofprijzen hoger dan normaal. Voorraden worden nu aangevoerd via charterschepen van de regering en enkele chartervluchten van de Verenigde Naties. Voor vrachtvervoer uit de districten Mannar, Kilinochchi, Mullairhivu gelden strikte veiligheidsmaatregelen, die veel extra tijd en geld kosten.
De veiligheidsmaatregelen en het geweld leidden tot flinke prijsstijgingen. Eind juni werd benzine verkocht voor 550 Srilankaanse roepies (ongeveer 3,6 euro) per liter. Dat is meer dan vijf keer de marktwaarde. De dieselprijzen bedroegen vier maal de marktwaarde.
Ernstige tekorten bleven tot nu toe uit, dankzij oogsten en producten uit regio’s die onder controle van de Tijgers staan, zegt Nagalingam Vedanayagam, overheidsvertegenwoordiger voor Kilinochchi. Maar als de gevechten zich verder uitbreiden langs de voorste verdedigingslinies, dan zou het noordwestelijke eiland Mannar afgesloten kunnen raken.
Mannar is voor aanvoer van voorraden afhankelijk van één toegangsroute over een brug. Sinds de nieuwe veiligheidsmaatregelen van kracht zijn, doen vrachtwagens er volgens de bevolking drie keer zo lang over om het eiland te bereiken. In tegenstelling tot Jaffna, dat ook voorraden aanvoert via één route over land, heeft Mannar geen vliegveld of grote haven.