Buy Nothing Day: koop minder, leef meer!

‘De gemiddelde Amerikaan consumeert vijfmaal meer dan de gemiddelde Mexicaan, tienmaal meer dan een Chinees en dertigmaal meer dan een persoon uit India. Wij zijn de meest gulzige consumenten ter wereld’. Zo begint de tv-spot van Adbusters, de cultuurkritische groepering die vijftien jaar geleden de eerste ‘Buy Nothing Day’ (BND) organiseerde. Het evenement vond voor het eerst plaats in Vancouver en groeide snel uit tot een internationaal gebeuren waarbij duizenden activisten uit meer dan 65 landen betrokken zijn.
Tijdens de BND worden de ethische en ecologische consequenties van het consumentisme op de korrel genomen. De buitensporige bedragen die worden besteed aan reclame, de desastreuze gevolgen van overconsumptie op het milieu en de ongelijke verdeling van de welvaart worden aangeklaagd. Maar ook de zucht naar geld en dwangmatig koopgedrag worden aan de kaak gesteld. ‘Steek wat meer tijd in plaats van geld in vrienden en familie’, klinkt het op een bon die vorig jaar in verschillende Nederlandse steden gratis werd uitgedeeld.   
De ‘Buy Nothing Day’ staat al vijftien jaar in het teken van het westers consumentisme, maar dit jaar is het accent gedeeltelijk verschoven naar de klimaatverandering. Kalle Lasn, mede-oprichter van Adbusters, legt uit: ‘Er is zoveel internationale aandacht voor maatregelen tegen de klimaatverandering zoals uitstootrechten, hybride wagens en biobrandstof, dat we vergeten wat de werkelijke oorzaak is van de milieuproblematiek: We consumeren teveel.’
Aan de ‘Buy Nothing Day’ kan men meedoen door gedurende 24 uur simpelweg niets te kopen. Maar daar blijft het niet bij. Overal ter wereld zullen ruilmarkten en gratis workshops georganiseerd worden. In verschillende winkelstraten zullen zich vrijwilligers aandienen om te helpen bij het verknippen van kredietkaarten, zullen verklede zombies rondlopen die vol bewondering naar de comatueze uitdrukking op de gezichten van consumenten staren, en zullen lange aaneengesloten rijen activisten met behulp van winkelkarretjes de conga dansen doorheen de grootste supermarkten, zonder uiteraard iets te kopen.
In Nederland, Frankrijk, Duitsland, Portugal, Polen en de Scandinavische landen zullen activisten dergelijke acties op touw zetten. In België zijn nog geen acties aangekondigd, hoewel ook in ons land jaar op jaar de verkoopsrecords sneuvelen.