Cariben lopen niet meer warm voor FTAA

Alle landen van het westelijk halfrond met uitzondering van Cuba onderhandelen sinds 1998 over een akkoord om geleidelijk alle onderlinge handels- en investeringsbarrières af te bouwen. De FTAA zou voor het einde van dit jaar in werking moeten treden, maar iedereen vraagt zich af of die deadline haalbaar is.

Ramesh Chaitoo, lid van de Caribbean Regional Negotiating Machinery (CRNM), een organisatie die zich inzet voor positionering van de Cariben in handelsbesprekingen, verklaarde vorige week tegenover journalisten dat de FTAA op sterven na dood is. Chaitoo benadrukte dat Canada en Europa ook belangrijk zijn voor het Caribische gebied. Zij zouden grote investeringen op het gebied van technologie en ontwikkeling in de regio overwegen, Canada via Caribcan en Europa via de Economische Partnerschappen (EPA’s).

Hij betwijfelt of plannen om de vastgelopen FTAA-besprekingen in april weer nieuw leven in te blazen, succesvol zullen zijn. Zelfs als de vrijhandelszone binnenkort gerealiseerd wordt, dan is de kans volgens hem groot dat het te laat is. De FTAA zal dan niet veel invloed meer hebben op de regionale handel, zei Chaitoo.

De FTAA-onderhandelingen zijn door een aantal factoren vrijwel stilgevallen. Een van die factoren is de hevige oppositie van activisten. Ook hebben de meeste van de 34 deelnemende landen steeds meer bedenkingen bij de invloed van de Verenigde Staten in het proces.

De minister van Handel en Industrie van Trinidad en Tobago, Ken Valley, zei onlangs dat de Caribische Gemeenschap (Caricom) bezig is een eigen handelsnetwerk op te zetten, zodat er een alternatief is als het misgaat met de FTAA. Of de FTAA er nu komt of niet, de vrije handel tussen Latijns-Amerika en de Cariben komt er zeker, zei hij.

De Cariben zijn vooral geïnteresseerd in handel met Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay, de landen van het handelsblok Mercosur. In februari vonden besprekingen plaats tussen de Caricom en vertegenwoordigers van de vier Mercosurlanden. Een principiële overeenkomst over vrije handel met de Mercosur wordt verwacht tijdens de volgende ontmoeting van de ministers van Handel in mei.

Volgens Odeen Ishmael, ambassadeur van Guyana in Venezuela, kan het verzoek van Cuba om geassocieerd lid van de Mercosur te worden, complicaties opleveren. Cuba wordt alleen geaccepteerd als de vier volledige leden, Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay, daar met consensus voor kiezen. Als Cuba lid wordt, dan kan dat problemen opleveren met Amerika in de FTAA-onderhandelingen.

Bolivia, Chili, Peru, Ecuador, Colombia en Venezuela zijn momenteel al geassocieerd lid van de Mercosur. Guyana en Suriname overwegen een lidmaatschap. De Verenigde Staten en de 33 andere FTAA-landen hebben Cuba altijd buiten het onderhandelingsproces gehouden. Maar als Cuba geassocieerd lid van de Mercosur wordt, kan het land indirect toch enige invloed hebben op de uiteindelijke vorm van de FTAA, zegt Ishmael.

Brazilië en Venezuela hebben de afgelopen jaren hun handelsbetrekkingen en politieke contacten met Cuba aangehaald. De handel tussen Cuba en de Mercosur-landen is toegenomen sinds president Luiz Inácio Lula da Silva in Brazilië aan de macht kwam. Politieke analisten in Centraal-Amerika zeggen dat de Argentijnse president Néstor Kirchner net als Lula tegen de Amerikaanse sancties tegen Cuba is.

Volgens RNM Update, het officiële orgaan van de Caribbean Regional Negotiating Machinery, denken sommige analisten dat het niet toevallig is dat Cuba net nu met het verzoek om lidmaatschap van de Mercosur komt. Havana zou het handelsblok daarmee onderhandelingsgeld verschaffen voor enkele cruciale kwesties in de FTAA-onderhandelingen met Amerika. (JS/PD)