Chávez wil sociale revolutie verderzetten

In de anderhalf jaar die hem resten, wil Chávez onder meer het Venezolaanse gerecht hervormen, de gefragmenteerde gemeentelijke en federale politie-eenheden vervangen door een nationale politie en een mediawet laten stemmen die omroepen en kranten zou dwingen hun sociale verantwoordelijkheid te respecteren.

De Venezolaanse president gaat verder de onconventionele sociale programma’s institutionaliseren waarmee zijn regering de voorbije jaren de grootste noden van de verarmde bevolking probeerde te lenigen. Chávez lanceerde onder meer een grootscheepse alfabetiseringscampagne voor volwassenen, programma’s om arme Venezolanen aan een opleiding en kleine leningen te helpen en een initiatief om met de hulp van Cubaanse artsen ook bewoners van sloppenwijken toegang te verschaffen tot geneeskundige zorgen. De regering zetten ook een keten van goedkope buurtwinkels op en stimuleerde de oprichting van gaarkeukens.

In Latijns-Amerika worden de overwinning van Chávez over het algemeen positief ontvangen. Vooral de linkse beweging is blij met het aanblijven van de Venezolaanse president. Maar er gaan er ook kritische stemmen op.

De Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken Celso Amorim, stelde maandag dat het referendum de democratie in Latijns-Amerika versterkt. Parlementsleden van de Braziliaanse Arbeiderspartij die de stembusgang in Venezuela als waarnemer volgden, toonden zich blij met de overwinning van Chávez. Volgens Joao Alfredo moet ook Brazilië overwegen om de politieke hervormingen die daar nu worden voorbereid ter goedkeuring aan de bevolking voor te leggen, om zo tot een meer participatieve democratie te komen.

Chávez kreeg maandag onder meer telefonische felicitaties van de Argentijnse president Nestor Kirchner. In linkse kringen werd het referendum met spanning gevolgd. De voormalige Argentijnse president Eduardo Duhalde, die nu het comité van permanente vertegenwoordigers van het Zuid-Amerikaanse handelsblok Mercosur voorzit, gelooft dat het aanblijven van Chávez zal bijdragen tot een snellere integratie van Latijns-Amerika. Volgens Duhalde behoort Chávez tot de meest overtuigde voorstanders van het regionale integratieproces.

Zelfs Alvaro Uribe, de conservatieve president van Colombia en een ideologische tegenpool van Chávez, feliciteerde de Venezolanen en Chávez met het referendum. Volgens hem heeft de Venezolaanse bevolking de wereld een mooie les in democratie gegeven.

Het meest opgetogen is Cuba. Dat land profiteert van goedkope olieleveringen uit Venezuela, en Chávez is één van de laatste Latijns-Amerikaanse politici die het nog opneemt voor het regime in Havana. De Cubaanse staatspers juicht het aanblijven van Chávez dan ook luidkeels toe. Nog voor de stembusgang had de Cubaanse leider Fidel Castro laten weten dat een overwinning van zijn vriend een zege voor het westelijke halfrond zou betekenen die zeker invloed zou hebben op het lot van Latijns-Amerika.

Ook de andersglobalistische beweging in Latijns-Amerika vindt dat er reden tot feesten is. We zijn geen aanhangers van Chávez en we hebben kritiek op zijn regeringsvoering, maar we delen verschillende van zijn standpunten, zegt Héctor de la Cueva, de woordvoerder van het Mexicaanse Actienetwerk tegen de Vrijhandel. De overwinning van Chávez maakt duidelijk dat er voldoende steun is voor alternatieven voor het neoliberalisme in Latijns-Amerika, maakt de la Cueva zich sterk. Chávez is net als de andersglobalistische beweging tegen de oprichting van een pan-Amerikaanse Vrijhandelszone (in het Spaans afgekort tot ALCA) volgens de blauwdruk die daarvoor in de VS werd uitgetekend. Chávez heeft als alternatief een Bolivariaans Alternatief voor Amerika (ALBA) naar voren geschoven, een continentaal initiatief dat op samenwerking en niet op concurrentie gebaseerd zou zijn en waarbinnen ook naar oplossingen zou worden gezocht voor de grote sociale problemen van het continent.

Maar niet iedereen in de buurlanden is opgezet met het aanblijven van Chávez. Volgens Benito Nacif van CIDE, een instelling voor economisch onderzoek en onderwijs in Mexico, blijft er met Chávez een stoorfactor aan de macht. Nacif noemt de Venezolaanse president een populist die de publieke opinie manipuleert, de Venezolaanse economie op de klippen heeft doen lopen en alleen aan de macht blijft door cliëntelisme. Nacif waarschuwt links in Latijns-Amerika ervoor Chávez te vergelijken met de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva, de grote hoop van de voorstanders van een economisch beleid dat ook rekening houdt met de zwakkeren in de samenleving. (PD/MM)