China meer macht bij IMF als het munt revalueert

De jaarlijkse meeting van het IMF vindt plaats van 11 tot 20 september in Singapore. Daarop zullen de financiële leiders beslissen of China, samen met Mexico, Zuid-Korea en Turkije, meer beslissingsmacht krijgt in het beleid dat het IMF voert in wereldwijde economische kwesties, zoals hoe om te gaan met individuele landen die hun muntkoers manipuleren. Het IMF is tot vandaag een instituut dat gedomineerd wordt door de geïndustrialiseerde landen.

Veel Amerikaanse politici zien het groeiende handelsdeficit van de VS tegenover China - 159 miljard euro in 2005 en 24 procent hoger dan in 2004 - als een bewijs dat China zijn munt kunstmatig laag houdt. Daardoor geeft China zijn producenten in hun optiek een oneerlijk voordeel tegenover Amerikaanse bedrijven, waardoor heel wat Amerikaanse jobs sneuvelen. Al verschillende keren hebben ze opgeroepen tot een revaluatie van de Chinese yuan, en hebben ze de Bush-administratie aangespoord om China te bestempelen als een “muntmanipulator”, en om het land handelssancties op te leggen. In beide gevallen tevergeefs tot nu toe.

Peking mag dan heel gretig om zijn beslissingsmacht in multilaterale organen op te trekken, zodat die overeenstemt met de steeds centralere rol die het land speelt in de globale economie van vandaag. Tegelijk benadrukken Chinese beleidsmakers dat van een ruiloperatie voor een sterkere munt geen sprake kan zijn. Verschillende leiders hebben al meermaals laten weten dat ze de muntwaarde zullen laten afhangen van binnenlandse prioriteiten, en niet van internationale druk.

In juni 2005 koppelde China zijn munt na decennia los van de Amerikaanse dollar, om ze aan een korf van munten te koppelen. Dat resulteerde meteen in een opwaartse revaluatie van 2,1 procent. Voor de Amerikanen, die een stijging van 30 of 40 procent hadden gevraagd, was dat bijlange na nog niet genoeg. Sindsdien blijft de yuan merkwaardig stabiel, wat doet vermoeden dat de Chinese overheid de munt nog steeds manipuleert.

Premier Wen Jiabao verdedigde deze week het muntbeleid van zijn land: “We zullen het wisselkoerssysteem van de yuan geleidelijk aan blijven aanpassen”, beloofde hij. De Chinese overheid is bang dat een te abrupte revaluatie de stabiliteit van de Chinese economie in gevaar brengt. Vooral de grote exportgerichte sectoren zouden daar onder leiden en dat zou meer werkloosheid en sociale onrust veroorzaken.

De aanloop naar de IMF-meeting doet speculeren dat China misschien toch gevoeliger is geworden voor externe kritiek op zijn muntbeleid. De laatste twee weken stond de yuan ongezien hoog tegenover de dollar, dankzij een serieuze stijging in augustus.

Maar analisten zeggen dat er evengoed binnenlandse redenen kunnen zijn voor de muntwaardestijging. Beleidsmensen zouden het mechanisme kunnen gebruiken als een manier om China’s verschroeiende economische groei wat af te koelen.

In de eerste helft van het jaar steeg die groei tot boven de tien procent, ondanks verklaringen van de overheid over een ‘zachte landing’. Enerzijds wil Peking een snelle economische groei om zo weinig mogelijk werkloosheid te hebben, anderzijds is ze ongerust over de groeiende ontevredenheid van zijn handelspartners over de kromgetrokken handelsbalans.

Een sterkere yuan zou de exportprijzen verhogen en de importkosten verlagen. Maar een sterkere munt zou ook zware gevolgen hebben voor China’s armsten, de miljoenen boeren die uit de markt zouden geconcurreerd worden door massaal geïmporteerde agrarische producten.

Terwijl de VS China heeft beschuldigd van ‘economisch nationalisme’, heeft de Conferentie van de Verenigde Naties over Handel en Ontwikkeling (UNCTAD) het beleid van China haar goedkeuring gegeven. Enkel economische hervormingen doorvoeren en regels afschaffen, zoals het IMF en de Wereldbank voorstaan, heeft niet genoeg groei gecreëerd noch de armoede teruggebracht, zei Unctad vorige week in haar jaarlijkse rapport.

De Unctad riep alle ontwikkelingslanden op om China’s overheidsinterventie in het wisselkoerssysteem, de interestvoet en kapitaalstromen te kopiëren als een manier om de nationale economie te versterken. Het rapport zei ook nog dat de groeiende binnenlandse vraag in China een vitale rol speelde voor de groei in de ontwikkelende wereld, en waarschuwde dat dit proces “niet mag ontsporen”.