Chinese beulen zetten stapje terug met oog op Spelen

Toen de mensenrechtencommissie van de Algemene Vergadering van de VN vorige week in een conceptresolutie opriep de doodstraf af te schaffen, uitte China zware kritiek. Volgens de Chinezen was het initiatief  een “ernstige inmenging” in binnenlandse aangelegenheden en “niet relevant”.
Als de resolutie, die gesteund wordt door de EU en 60 andere landen, in december door de Algemene Vergadering worden goedgekeurd, betekent dat morele steun voor de antidoodstrafactivisten in China. De verklaring roept landen op om de doodstraf “met het oog op afschaffing ervan” niet meer uit te spreken of uit te voeren.
“Zo’n complex onderwerp in zo’n gepolitiseerde setting bespreken, dat leidt alleen maar tot verdere complicaties”, zei Zhang Dan, lid van de Chinese delegatie. “Er is geen internationale consensus en een VN-resolutie over een moratorium kan het verschil van mening tussen de landen niet veranderen.”
Volgens mensenrechtenactivisten worden alleen in China meer mensen ter dood veroordeeld dan in de rest van de wereld. Sommigen schatten het aantal op 10.000 per jaar. Amnesty heeft er in 2006 1010 geregistreerd, dat is twee derde van het wereldtotaal, maar de officiële cijfers zijn staatsgeheim. Op meer dan zestig verschillende misdaden – inclusief economische, zoals belastingfraude en corruptie – staat in China de doodstraf.
De laatste jaren is de binnen- en buitenlandse druk om het systeem te verbeteren steeds meer toegenomen. Nu de hele wereld meekijkt omdat in 2008 de Olympische Spelen in Peking worden gehouden, geeft dat de binnenlandse media meer moed om gevallen van onterechte executies onder de aandacht te brengen.
Een tijd geleden leidde een dergelijk schandaal tot woede in het hele land. Het was de zaak van Nie Shuwu, in 1995 wegens verkrachting en moord ter dood veroordeeld. Onterecht, volgens zijn moeder, die jarenlang een verbeten strijd voerde voor rehabilitatie. In 2005 dook iemand anders op die de moord gepleegd bleek te hebben; de publieke opinie was woedend.
In januari besloot Peking dat ieder doodvonnis voortaan goedgekeurd moet worden door het Hooggerechtshof. Sindsdien is het aantal executies gezakt. Met de Olympische Spelen in zicht, heeft het hoogste hof de rechters opgedragen om de doodstraf alleen uit te spreken bij zeer ernstige misdaden, al maakte het hof duidelijk dat de straf wel moet blijven bestaan af afschrikmiddel.
China deinsde er niet voor terug om, terwijl de conceptresolutie voor het moratorium in stemming werd gebracht in de VN, vijf moslims de doodstraf te geven omdat ze het brein zouden zijn achter de afscheidingsbeweging in de westelijke regio Xinjiang.
Volgens Chinese deskundigen heeft de doodstraf nog steeds de steun van de grote meerderheid van de Chinezen. “Al zou het niet effectief afschrikken, het is als genoegdoening noodzakelijk voor de mensen”, schreef jurist Yang Zhizhu in de Zuidelijke Weekend-krant. “Terwijl China nog bezig is om zijn rechtssysteem op te bouwen, blijft de doodstraf nodig, op dezelfde manier als  pijnstillers nodig zijn bij een acute ziekte zolang er geen geneesmiddel voorhanden is.”