Colombiaanse regering betrekt Vaticaan bij schimmenspel rond FARC-gevangenen

De guerrillero’s van de FARC, die vorig jaar verzwakt werden door de dood van de nummers één en twee uit hun organisatie en de bevrijding van Ingrid Betancourt, hun bekendste gevangene, hadden de vrijlating van de zes gevangenen op 21 december eenzijdig aangekondigd. Het gaat om twee burgers, Alan Jara en Sigifredo López, en drie politieagenten en een soldaat waarvan de namen niet zijn vrijgegeven. Ze zouden worden overgedragen aan Colombianos por la Paz, een groep van een 150-tal Colombiaanse intellectuelen die via open brieven contact houden met de rebellen en die de vrijlating bepleitte.

Achterdocht

De Colombiaanse regering vertrouwt de leden van Colombianos por la Paz voor geen haar. Ze zegt dat de open briefwisseling gewoon een propagandatruc van de guerrilla is. Omgekeerd vraagt Colombianos por la Paz zich af waarom de regering de zaak zo lang laat aanslepen. Ze hebben twijfels of het Internationaal Comité van het Rode Kruis, dat door de regering bij de zaak betrokken werd om de logistiek van de vrijlating te regelen, de Colombiaanse ordediensten op afstand kan houden en wel helemaal neutraal is.

Vorige week haalde president Uribe er dan opeens het Vaticaan bij, als extra garant voor een eerlijk verloop van de vrijlating. Dat deed de vermoedens alleen maar toenemen dat de regering tijd wil winnen terwijl het leger of de inlichtingendiensten een bevrijdingsactie voorbereiden. Uribe gaf het Vaticaan de toestemming als garant op te treden zonder de heilige stoel daarover te consulteren, wat in Rome voor enige ergernis zorgde. De FARC herhaalde overigens vorige week nog eens dat ze geen bemiddeling door de Katholieke Kerk accepteert.

De groep Colombianos por la Paz is een initiatief van de Colombiaanse senatrice Piedad Córdoba, een tegenstandster van Uribe. Ze is voor een gevangenenruil tussen de rebellen en de Colombiaanse staat. Volgens Córdoba kan dat het begin vormen van vredesonderhandelingen. Córdoba slaagde er samen met de Venezolaanse president Hugo Chávez in de FARC ertoe te bewegen in januari en februari 2008 zes gijzelaars te laten gaan. Maar Uribe maakte een abrupt einde aan hun bemiddeling, wat tot een diplomatieke crisis met Venezuela leidde.

Inlichtingendiensten aan het werk

Colombianos por la Paz vrezen dat de Colombiaanse regering tijdens de vrijlating informatie zal proberen in te winnen die tegen de guerrillero’s kan worden gebruikt. Eerdere vrijlatingen leverden de Colombiaanse inlichtingendiensten de nodige kennis op om in juli de bevrijding van Ingrid Betancourt tot een goed einde te brengen. Bij die operatie misbruikte de regering overigens de kentekens van het Internationaal Comité van het Rode Kruis.

De FARC eisen inmiddels de aanwezigheid van iemand met internationale faam als garant voor de operatie. Ook de leden van Colombianos por la Paz geloven dat de veiligheid van de operatie alleen op die manier verzekerd kan worden. Alle namen die door de groep naar voren werden geschoven, botsten echter op een veto of op stilzwijgen van de regering.

Zondag stelde senator Córdoba de Amerikaan Jim McGovern voor als garant. McGovern is een vooraanstaande Democratische volksvertegenwoordiger die veel ervaring heef opgedaan in crisisgebieden. Córdoba hoopt dat McGovern niet zal worden afgewezen door de Colombiaanse regering. Die hoopt immers dat het Amerikaanse parlement het vrijhandelsakkoord met Colombia zal goedkeuren. Dat akkoord werd in 2008 door de Amerikaanse Democraten in de koelkast werd gestopt omdat de Colombiaanse overheid zoveel mensenrechtenschendingen begaat. Ook voor de FARC zou McGovern aanvaardbaar zijn.