Criminaliteit teistert Inuitgemeenschap

Jaarlijks staat het territorium laatste in zowat alle Canadese statistieken, gaande van educatie over huisvesting tot veiligheid. De hoeveelheid moorden bedraagt 18,6 per 100 000 personen. Dat is maar liefst 14 keer meer dan in Ontario, een provincie met miljoenensteden als Toronto en Ottawa. Ook het aantal zelfmoorden ligt schrikbarend hoger in Nunavut. Een Nunavummiut heeft in vergelijking met andere Canadezen veertig maal meer kans om zelf een einde aan zijn leven te maken.

De federale regering pompt ieder jaar ongeveer zevenhonderd miljoen euro in Nunavut. Dat komt overeen met 24 000 euro per capita. Volgens Mary Simon, de voorzitster van Tapiriit Kanatami, een belangengroep voor Inuit, zijn de Inuit door de financiële steun alle zelfredzaamheid verloren. ‘Zij wonen in krakkemikkige huizen, en leven van een uitkering. De Inuit zijn het normaal gaan vinden dat de overheid in hun levensonderhoud voorziet. Generatie na generatie groeit op zonder veel toekomstplannen en met een sentimenteel beeld van het verleden. Dit is een gevaarlijke cocktail voor geweld.’

Uitzichtloze toekomst

Criminologen zijn in een fel debat verwikkeld omtrent de oorzaak van de stijgende criminaliteit in Nunavut. Over één punt is er een consensus: hoe groter het aandeel laaggeschoolde jongeren in een samenleving, hoe erger het criminaliteitsprobleem is. Steve McVarnock van de Royal Canadian Mounted Police (RCMP) beaamt aan de Canadian Broadcast Centre dat de lage gemiddelde leeftijd inderdaad problemen oplevert: ‘Mix een jonge bevolking met alcohol en weinig toekomstperspectieven, en er komt gegarandeerd heibel van.’ Uit cijfers van het Canadese bureau voor Statistieken blijkt dat er in Nunavut vorig jaar maar liefst 31000 wetsovertredingen geregistreerd werden op een totale bevolking van dertigduizend.

De leiders van de Inuitgemeenschap werpen traditie als wapen in de strijd tegen de criminaliteit. Ze verwijzen naar de situatie in Repulse Bay. Dat dorpje met zevenhonderd inwoners is vergelijkbaar met de andere nederzettingen in Nunavut. De werkloosheid bedraagt veertig procent en het opleidingsniveau bij de lokale jeugd is dramatisch laag. Slechts vijf jongeren behaalden een diploma middelbaar onderwijs.

Generatie na generatie groeit op zonder veel toekomstplannen.

Desondanks is de criminaliteit in Repulse Bay veel lager dan in de rest van Nunavut. Uit cijfers van de RCMP blijkt dat de wet in het dorpje vorig jaar 156 keer overtreden werd. Hiermee is het procentueel gezien veruit de veiligste gemeenschap in het territorium. Als reden voor deze positieve uitschieter verwijzen de leiders naar de manier van leven in Repulse Bay. De jacht maakt er nog integraal deel uit van het dagelijks leven. Hierdoor is de verbondenheid van de inwoners met de Inuit-cultuur nog steeds sterk en voelen ze zich veel beter in hun vel dan de andere Nunavummiut.

Jonge bevolking

Uit een recent onderzoek, uitgevoerd door het Centrum voor het Noorden, bleek dat de levensverwachting van de Inuit 10 tot 15 jaar lager ligt dan het Canadese gemiddelde. Een inwoner van het noorden wordt zelden ouder dan tachtig jaar. Daar staat tegenover dat het vruchtbaarheidscijfer ongeveer dubbel zo hoog is als in de rest van Canada. Inuit-vrouwen krijgen gemiddeld drie kinderen. Het gevolg is dat één op de drie Nunavummiut jonger dan vijftien is.

Desondanks blijft geboortebeperking een gevoelig onderwerp. Natan Obed, directeur van het departement voor sociale en culturele ontwikkeling, zegt dat de Inuit andere waarden en normen hooghouden. ‘In de Inuit-gemeenschap hangt er geen stigma rond tienerzwangerschappen.’

Politiek van zwijgen

Veel politici uit Nunavut weigeren over het geweld of het niet functioneren van de provincie te praten. Olayuk Akesuk, de hoogste ambtenaar van Nunavut, zei in een interview met de krant Globe and Mail dat de Inuit een andere manier hebben dan westerlingen om hun problemen te vergeten. ‘Wij zwijgen over de miserie. Het heeft geen zin de mensen eraan te herinneren, wie weet komt het anders allemaal terug.’

In dezelfde krant geeft journalist Patrick White aan dat er meerdere verklaringen voor deze terughoudendheid zijn. Zo willen de Inuit negatieve persaandacht uit het zuiden vermijden. Ook is er het wantrouwen dat de Inuit vanwege historische redenen tegenover de blanken koesteren. Maar de belangrijkste reden is etnisch: Nunavut is gesticht door Inuit, voor Inuit. Kritiek op de provincie kan geïnterpreteerd worden als kritiek op de gehele bevolkingsgroep.