Dalai Lama wil graag op bezoek naar China

Tibet moet wat mij betreft niet per se onafhankelijk worden. Maar de Chinese overheid en media noemen mij nog altijd een separatist. Er is heel wat achterdocht, zei de 69-jarige Lhamo Dhondup, beter bekend als de Dalai Lama, in Johannesburg. Op uitnodiging van de African Cultural Heritage Trust is de Dalai Lama deze week op bezoek in Zuid-Afrika, al is er geen ontmoeting met de Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki gepland. Dit weekend geeft de Dalai Lama - letterlijk oceaan van wijsheid - in de zwarte sloppenwijk Soweto nabij Johannesburg een lezing over ‘De rol van cultureel erfgoed en kunst in de ontwikkeling van vrije gemeenschappen’.

Tibet, het thuisland van de Dalai Lama, wordt sinds 1949 bezet door China. Om te onderhandelen over een oplossing bracht de spirituele leider in 1954 een bezoek aan Mao Zedong en Deng Xiaoping in Peking, zonder succes. Vier jaar later ontvluchtte de Dalai Lama Tibet. Sindsdien leidt hij in het Noord-Indische Dharamsala een Tibetaanse regering in ballingschap. Het is precies een halve eeuw geleden dat ik op het Chinese vasteland was. Intussen is er heel wat veranderd in China, zei de Dalai Lama in Johannesburg. Ik zou graag het Chinese vasteland en Tibet nog eens bezoeken om de veranderingen met mijn eigen ogen te kunnen zien.

Een diplomaat van de Chinese ambassade in de Zuid-Afrikaanse hoofdstad Pretoria liet daarop weten dat niets het bezoek van de Dalai Lama in de weg staat. De Chinese overheid heeft geen reden om een Chinees te beletten China te bezoeken. Ik denk niet dat de Dalai Lama in de problemen zou komen als spiritueel en cultureel leider, temeer omdat hij zegt niet te vechten voor de onafhankelijkheid van Tibet.

Sinds 1949 zijn meer dan 100.000 Tibetanen uit hun thuisland gevlucht naar India, Nepal, Bhutan en elders. Tibet telt vandaag zowat 6 miljoen inwoners. Volgens de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) is de mensenrechtensituatie in Tibet nog steeds erg zwak en blijft waakzaamheid nodig. Zwaaien met de verboden Tibetaanse vlag of vreedzaam lobbyen voor onafhankelijkheid zou tot marteling en gevangenschap kunnen leiden. Religieuzen die de Panchen Lama niet afzweren, riskeren volgens HRW verbannen te worden. In de Gelugpa-traditie van het Tibetaans boeddhisme is de Panchen Lama de belangrijkste figuur na de Dalai Lama. In 1995 stelde de Dalai Lama Gedhun Choekyi aan tot Panchen Lama, maar China wees een ander kind aan voor deze functie en nam Gedhun Choekyi in hechtenis.

Vorig jaar heeft de Dalai Lama in Washington de Amerikaanse president Bush ontmoet. Bush herhaalde toen het engagement van de VS om zich in te zetten voor Tibets unieke religieuze, culturele en linguïstische identiteit en de mensenrechten in Tibet. Toch verwacht de Dalai Lama niet dat Bush tijdens zijn tweede ambtstermijn bijzondere moeite zal doen voor de mensenrechtensituatie in Tibet. Dalai Lama: Ik denk dat er weinig gaat veranderen. Het is net hetzelfde als onder Clinton en Bush senior.

In 1989 kreeg de Dalai Lama de Nobelprijs voor de Vrede. Hij heeft meer dan 50 boeken geschreven, waaronder ‘Freedom in Exile’ en de bestseller ‘Ancient Wisdom, Modern World: Ethics for the New Millennium’. (KC/ADR)