De heropbouw van Gaza kan niet zonder goede fundamenten

Het totaalbedrag overschrijdt ruimschoots de vraag van het Palestijns herstel- en heropbouwplan voor 2009-2010 dat de Palestijnse premier Salam Fayyad voorlegde. Volgens dat plan vraagt de Palestijnse Autoriteit 2,7 miljard dollar. Daarvan dient 1,326 miljard voor de reconstructie van Gaza en 1,415 miljard gaat naar de versterking van de Palestijnse Autoriteit (PA).
De grootste donors zijn Saoedi-Arabië dat 1 miljard dollar belooft en de VS die 900 miljoen dollar steun toezeggen. Europa kwam met 436 miljoen euro over de brug.

Goed besteden

België geeft 6 miljoen dollar, bovenop de 43 miljoen dat het reeds vastlegde voor dit jaar. De Belgische buitenlandminister Karel De Gucht, die de conferentie bijwoonde, liet weten dat België nu zal onderzoeken hoe dat geld op een efficiënte manier, ten voordele van de Palestijnen in Gaza besteed zal worden.
‘Geld geven is één ding’, liet De Gucht weten, ‘nu moeten we onderzoeken welke kanalen het meest geschikt zijn voor de besteding.’ Daarbij zal vooral worden gekeken naar bestaande kanalen zoals het PEGASE-mechanisme van de Europese Commissie, dat fondsen van de helft van de Europese lidstaten doorsluist naar de PA.
Andere kanalen die op de conferentie genoemd werden, zijn fondsen via de Wereldbank (PRDP) en de Verenigde Naties (CAP), of het Islamitisch Ontwikkelingsfonds.
De Gucht herhaalde dat wederopbouw van Gaza alleen mogelijk is door de opheffing van de blokkade door Israël van Gaza, en dat het politieke klimaat nu moet keren.

Duurzame fundamenten

Zonder een vredesplan tussen Israël en de Palestijnen, is wederopbouw van Gaza niet duurzaam, zelfs onbegonnen werk. Die verzuchting was een van de twee rode draden op de conferentie. Alle deelnemers onderstreepten ook het belang van het onmiddellijk, onvoorwaardelijk openstellen van de grensovergangen tussen Israël en Gaza.
‘De situatie aan de grensovergangen kunnen we niet tolereren’, zei VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon. ‘Als we het over heropbouw van Gaza hebben, moeten we het hele plaatje bekijken. Als je een huis bouwt, moet je beginnen bij de fundamenten. Het eerste doel moet dus zijn om de grenzen open te maken. Een duurzaam staakt-het-vuren is daarbij een essentiële voorwaarde:  de grensovergangen moeten open voor hulpgoederen en constructiemateriaal, en toe voor illegale wapentrafiek.’ 
Op dit moment is er slechts één grensovergang gedeeltelijk geopend en geraken noch humanitaire hulp of goederen als beton en staal –nodig voor de reconstructie van infrastructuur- Gaza binnen.

De grensovergangen moeten open voor hulpgoederen en constructiemateriaal, en toe voor illegale wapentrafiek.

Niet via Hamas

De andere rode draad die vooral door westerse delegaties werd aangehaald was de vrees dat het geld op een of andere manier naar Hamas zou gaan. De Franse en Italiaanse regeringsleiders, Sarkozy en Berlusconi, en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, beklemtoonden dat het geld in geen geval naar Hamas –nog steeds op de zwarte lijst van de VS en Europa- mag gaan.
Zolang Hamas niet stopt met het afvuren van raketten op Israëlisch grondgebied en de Israëlische staat niet erkent, is praten onmogelijk, aldus Europa en de VS.
Hamas was niet uitgenodigd voor de conferentie. Vanuit Gaza, liet Hamas-woordvoerder Fawzi Barhoum weten “not amused” te zijn. ‘Het negeren van de legitieme Palestijnse bestuurders in Gaza, is een stap in de verkeerde richting en ondermijnt zonder twijfel de heropbouw van Gaza.’
Meer dan ooit is een Palestijnse eenheidsregering nodig, zei Ban Ki-Moon in zijn toespraak. Hij beklemtoonde dat de heropbouw van Gaza niet kan zonder een Palestijns verzoeningsplan en politieke vooruitgang binnen de verdeelde Palestijnse rangen. De rol die Egypte daarbij speelt, is cruciaal, vindt Ban Ki-Moon.
Het blijft alvast een heikel punt en een kopzorg voor het Westen dat Hamas boycot. Hoe kan het geld voor de wederopbouw van Gaza, gecontroleerd en bestuurd door Hamas, besteed worden zonder dialoog met de politieke vleugel van Hamas?