‘Dit akkoord met Europa is niet goed voor ons’

De regering van Malawi wil een economisch partnerschapsakkoord (EPA) ondertekenen met de Europese Unie. Zo’n EPA creëert een regionale vrijhandelszone; de Europese Unie onderhandelt al enkele jaren over zulke EPA’s met de zogeheten ACP-landen, voormalige Europese kolonies in Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan.

De tien invloedrijkste niet-gouvernmentele organisaties in Malawi vrezen dat hun land zijn eigen bedrijven niet meer zal kunnen beschermen met importheffingen en andere maatregelen. Als Malawi het akkoord toch ondertekent, gaan de ngo’s de regering voor de rechtbank brengen.
De EPA’s zijn zo opgesteld dat Malawi er geen baat bij heeft, zeggen de organisaties. “De EU wil ons ervan overtuigen dat de EPA’s goed voor ons zijn maar we waarschuwen de Malawische samenleving ervoor niet voor de Europese intimidatie en druk te zwichten.”

5,7 miljard

Volgens de ngo’s heeft Malawi “zo maar even 5,7 miljard euro” nodig om meer bedrijven op te starten, de productiviteit van de bestaande bedrijven op te krikken en andere aanpassingskosten te financieren. Pas dan kan het land voordeel halen uit het EPA. ‘‘Zonder zo’n injectie blijft Malawi wat het nu is – maar dan volledig blootgesteld aan de schokken op de grondstoffenmarkt.”

De niet-gouvernementele organisaties wijzen erop dat Malawi deel uitmaakte van de Conventie van Lomé, een handelsakkoord dat producten uit de ACP-landen een voorkeursbehandeling gaf van 1975 tot 2000. Toch “ging onze export naar de Europese Unie achteruit en blijven onze bedrijven weinig produceren. Wat is er veranderd om ons te laten geloven dat het de komende 25 jaar anders zal zijn met de EPA’s?” Een ander delicaat punt is dat Malawi de vraag kreeg 80 procent van zijn handel met de EU te liberaliseren.

De ngo’s beschouwen Malawi als een kleine, ontluikende economie met groot potentieel. De geschiedenis leert dat de EU haar huidige economische sterkte heeft bereikt door haar productie op te voeren en haar bedrijven te beschermen tegen concurrentie van buitenaf, zeggen de organisaties.

Vorige maand keurde de commissie Handel van het Malawische parlement de ondertekening goed van een tijdelijk raamakkoord voor het EPA. Dat akkoord moet voorkomen dat de handel tussen Afrika en de EU onderbroken wordt als gevolg van de beëindiging van het Akkoord van Cotonou, opvolger van de Lomé-akkoorden, eind vorig jaar.

Aanvankelijk zou het EPA eind vorig jaar ondertekend worden maar de ministers van de ESA-groep (Oost- en Zuidelijk Afrika) hielden in november de boot af op een vergadering in Brussel.

Intussen werd duidelijk dat Malawi op zijn eentje een EPA wil sluiten met Europa. Volgens de ngo’s worden de Malawiërs misleid omdat hun land geen deel meer uitmaakt van een Afrikaans blok zoals oorspronkelijk de bedoeling was. Malawi zal in rechtstreekse concurrentie komen met de EU, net wanneer het land zich herstelt van dat andere opgelegde systeem, de structurele aanpassingsprogramma’s van de Wereldbank, zeggen de ngo’s.

De regering is zuinig met commentaar. Minister van Handel Newby Kumwembe zei alleen dat de regering de opties aan het afwegen is alvorens tot de ondertekening over te gaan.