Ecowas kondigt sancties aan tegen Togo

Als Gnassingbé blijft zitten, wordt Togo geschorst als lid van de Ecowas. De Togolese leiders mogen niet meer door West-Afrika reizen, en de Ecowas zal ook een wapenembargo afkondigen tegen het land. De West-Afrikaanse landen willen ook hun ambassadeurs terugtrekken uit Lomé. Vorige week maandag kondigde Rogatien Biaou, de minister van Buitenlandse Zaken van Benin, aan dat de Ecowas misschien ook de hulp inroept van de Afrikaanse Unie, de EU en de Verenigde Naties om buitenlandse rekeningen van de Togolese elite te blokkeren.

In Togo zelf laat de oppositie verder van zich horen. De betoging van zaterdag in Lomé was de eerste toegelaten betoging na het overlijden van Gnassingbé Eyadéma, de vader van de nieuwe president. Toen de politie op 12 februari een verboden betoging probeerde uiteen te slaan, vielen er drie doden onder de betogers. Maandag stierf één activist bij pogingen van de ordediensten om een staking te breken. De protesten van zaterdag verliepen zonder geweld. Leopold Gnininvi, de voorzitter van de oppositiepartij Conférence des Peuples africains (CDPA), heeft voor woensdag een nieuwe mars aangekondigd. Hij zegt ook dat er elke zaterdag acties zullen komen voor het vertrek van Gnassingbé.

Gnassingbé werd op 5 februari door het Togolese leger naar voren geschoven als nieuwe president na het overlijden van zijn vader, Gnassingbé Eyadéma. Volgens de grondwet had Fambaré Natchaba, de voorzitter van het parlement, voor twee maanden het roer moeten overnemen in afwachting van presidentsverkiezingen. Natchaba houdt zich momenteel in Benin op. Het parlement stemde op 6 februari voor een overhaaste grondwetswijziging om de machtsovername door de zoon van de overleden president te legitimeren. Dat zorgde in binnen- en buitenland voor kritiek. Vrijdag stelde Fauré Gnassingbé bij wijze van compromis voor dat hij 60 dagen aan de macht zou blijven en dat er dan verkiezingen zouden volgen. Maar de Nigeriaanse president Olusegun Obasanjo verwierp die regeling zaterdag tijdens gesprekken met een Togolese delegatie in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja. Nigeria, een regionale grootmacht, heeft een groot gewicht binnen de Ecowas.

De woede van de betogers van zaterdag richtte zich ook tegen Frankrijk en de Franse president, Jacques Chirac. Chirac was bevriend met de gestorven president Eyadéma. De oppositie verwijt hem de Togolese regering te zijn blijven steunen, ondanks de mensenrechtenschendingen en de repressie in het land.

Zaterdag kwamen in Lomé ook verscheidene duizenden aanhangers van de nieuwe president samen. Faure Gnassingbé aanvaardde hun oproep om zich kandidaat te stellen bij de komende presidentsverkiezingen. Hij zei ook te hopen dat de Ecowas zijn land zou willen bijstaan bij de voorbereidingen van de stembusgang.

Zelfs nu de druk op Gnassingbé stijgt, proberen Togolese diplomaten het West-Afrikaanse front tegen hem te doorbreken. Vorige week reisde een Togolese delegatie naar Benin. Dat land zou eerder een suggestie van Ghana zijn bijgetreden om Togo zes maanden tijd te geven om terug te keren naar een grondwettelijk regime. En eerder deze week hielden andere Togolese gezanten gesprekken met Blaise Compaoré, de president van Burkina Faso. Dat land zou kunnen lijden onder de sancties die tegen Togo worden afgekondigd. Burkina Faso is voor een groot deel van zijn import en export afhankelijk van de haven van Lomé sinds de politieke onrust in Ivoorkust de havens daar onbereikbaar maakte.
Compaoré verklaarde dat Togo werk moet maken van presidentiële en parlementaire verkiezingen die “open staan voor iedereen”, maar drong niet op het aftreden van Gnassingbé aan.

Roger Gbegnonvi een analist in Benin, zegt zich niet veel illusies te maken over de standvastigheid van de meeste staatshoofden van de Ecowas. “Maar ik geloof dat Obasanjo vasthoudt aan deze koers. En als hij het doen, volgen de anderen.” (PD)