“Een knappe vrouw tegen een groot monster”

Kuniko Tanioka is de coming woman van de Japanse politiek. De 55-jarige politica, die in 2007 voor het eerst in het Japanse Hogerhuis verkozen werd, was het brein achter de campagnes van de vrouwelijke kandidaten van de Democratische Partij van Japan (DPJ) en speelde zo een belangrijke rol in de eclatante verkiezingsoverwinning van vorige week. “Een knappe vrouw die het opneemt tegen een groot monster, de Japanse bevolking hield wel van dat beeld”, zegt ze in een gesprek met IPS.

Veel vrouwelijke kandidaten zeggen dat de media hen niet ernstig nemen, vooral niet als het nieuwkomers zijn.

Kuniko Tanioka: “De media maken geen verschil tussen vrouwelijke politici en filmsterren. Ze krijgen vragen over wat ze koken, of ze naar de supermarkt gaan, wat voor ze eten ze kopen, wat ze als ontbijt aten… het zijn meer roddelpraatjes.”

Hoe kunnen ze dit veranderen?

We veranderen het met veel geduld. Punt. Japanse vrouwen staan bekend om hun doorzettingsvermogen.”

Wat is de truc om het vol te houden?

“Als je niet scherp reageert, dan krijg je alle lof. Je moet je redelijk opstellen, jezelf beheersen. Het is een spel. Laat nooit zien dat je je beledigd voelt. Je moet je gezichtspieren trainen zodat je ze kunt aanpassen aan de omstandigheden. Het is theater.”

Is het makkelijker geworden voor de jongere generatie?

“Het glazen dak vertoont veel barsten omdat onze generatie en die voor ons er lang op gehamerd hebben. Vorig jaar vormden de vrouwelijke DPJ-senatoren een groep, op vraag van de partij, om vrouwelijke kandidaten te helpen bij deze verkiezingen, om hen aan te moedigen zodat ze volhouden tot het eind.”

Waarom heeft de partij besloten om vrouwelijke kandidaten naar voren te schuiven?

“Bij de verkiezingen van 2007 heeft de DPJ makkelijk de mannelijke stemmen gewonnen. Maar we haalden niet veel stemmen op het platteland. En de DPJ was een zeer mangerichte partij – vrouwen stemmen er niet op. Onze partijleider, Ichiro Ozawa, wilde die twee zwakke punten wegwerken door vrouwen in te zetten. Hij zag dat de mensen het oude-jongensnetwerk moe waren. Ze willen iets wat niets te maken heeft met de geruchten over corruptie, bureaucratie en vuil geld bij de LDP.”

En vrouwen kunnen voor dat contrast zorgen?

“Ja, ze hebben een schoner imago, en ze hebben veel zetels gehaald in de senaatsverkiezingen van 2007. Ozawa hoeft toen geëxperimenteerd. In Okayama heeft een vrouwelijke kandidaat het zelfs gehaald tegen een voormalige minister – een knappe vrouw die het opneemt tegen een groot monster, de Japanse bevolking hield wel van dat beeld.”

Hoe heeft de DPJ de vrouwelijke kandidaten geselecteerd voor de verkiezingen van vorige week?
“De vrouwen werden geselecteerd op hun intelligentie en hun uiterlijk… ze zagen er zuiver uit en lagen daarom ook goed bij vrouwelijke kiezers die niet van veel make-up houden. In 2007 hadden we dat al uitgetest.”
Hoe hebt u hen gecoacht?“Ik bracht hen de basislogica bij. Vrouwelijke kandidaten voelen zich bijvoorbeeld zeer eenzaam omdat verkiezingen echt een mannending zijn. Het is een slagveld, als kandidate kom je helemaal in een mannencultuur terecht. De meeste mannen begrijpen je problemen, je familiale verantwoordelijkheden niet. Wij geven advies en moedigen de vrouwen aan.”Gaat de nieuwe premier, Yukio Hatoyama, vrouwen opnemen in zijn kabinet nu de DPJ de verkiezingen gewonnen heeft dankzij de vrouwen?“Hij zal vrouwelijke ministers aanduiden maar niet op belangrijke posten.” Waarom niet?“Omdat ze er nog niet klaar voor zijn. De DPJ is nog niet zo lang vrouwelijke kandidaten aan het zoeken, veel verkozenen zijn nog nieuwkomers. Wacht nog enkele jaren en dan zul je heel wat meer vrouwen op topposities zien.”En uzelf?“Kan zijn. Misschien krijgen we nu een vrouw als minister voor leefmilieu, gezinsbeleid, consumenten of pensioenen.”