Egyptenaren morren over aardgasleveranties aan Israël

Vertegenwoordigers van beide regeringen zetten vorige week hun handtekening onder een beginselakkoord voor de levering van 1,7 miljard kubieke meter aardgas per jaar. De leveranties zullen plaatsvinden over een periode van vijftien jaar, via een pijpleiding naar Askelon in het zuiden van Israël. In augustus wordt naar verwachting het definitieve akkoord getekend.

Politiek gezien was het misschien niet het meest ideale moment voor een overeenkomst, maar de meeste financiële analisten het erover eens dat de deal economisch gezien een goede zet was. We hebben meer aardgas dan we nodig hebben, dus is het slim om een deel te exporteren, zegt Nashwa Saleh, onderzoeksleider van investeringshuis HC Brokerage in Caïro. Uit recente schattingen blijkt dat Egypte ongeveer drie biljoen kubieke meter aardgas heeft.

Gesprekken tussen Eastern Mediterranean Gas, een private onderneming die gezamenlijk eigendom is van een Egyptische zakenman en de Israëlische Merhav Groep, en staatsbedrijf Israel Electric Corporation, die het gas graag wilde kopen, waren al gaande sinds 2001. Een overeenkomst werd diverse malen uitgesteld vanwege het Israëlisch-Palestijnse conflict.

In april werd een bezoek aan Caïro van de Israëlische minister van Infrastructuur, Benyamin Ben-Eliezer, op het laatste moment afgeblazen. Volgens de Israëlische ambassadeur in Egypte, Shalom Cohen, ging de afspraak niet door vanwege technische en juridische kwesties tussen beide bedrijven en niet omwille van politieke gevoeligheden.

Ondanks het economische voordeel dat de overeenkomst Egypte oplevert, moeten de meeste Egyptenaren weinig hebben van samenwerking met Israël. Als je ziet hoe ze de Palestijnen behandelen, dan verdienen ze zo’n groot cadeau niet, zegt een 30-jarige kelner van een restaurant in Caïro. Israël houdt zich niet aan de afspraken die gemaakt zijn tijdens de top in Sharm-el-Sheikh, voegt hij daaraan toe. Tijdens die top beloofde Israel vijf Palestijnse steden op de Westelijke Jordaanoever, waaronder Tulkarem en Jericho, over te dragen aan de Palestijnen.

De beperkte aandacht die in de Egyptische media werd besteed aan de overeenkomst, geeft een indicatie van de gevoeligheid van de kwestie. De staatskrant Al Ahram verstopte het nieuws op pagina zeven, ondanks het grote economisch belang van de overeenkomst. Zo wordt nieuws dat bij het grote publiek niet goed ligt meestal gebracht door de officiële media, zegt Emad Gad, Israelkenner van het Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies. Het belang ervan wordt zo gebagatelliseerd.

Toch komt de overeenkomst op een moment dat beide landen in diplomatiek opzicht steeds meer toenadering zoeken. Kort geleden werden als gebaar van verzoening gevangenen uitgewisseld en er werd een grote, bilaterale handelsovereenkomst getekend. De afgelopen maanden werden hoge Israëlische delegaties ontvangen in Caïro, inclusief de minister van Buitenlandse Zaken en de leider van de Knesset. Het belangrijkste signaal was de terugkeer van een Egyptische ambassadeur naar Tel Aviv, na vier jaar afwezigheid.

Deze overeenkomst is erg belangrijk voor de diplomatieke betrekkingen tussen beide landen, aldus het Israëlische ministerie van Infrastructuur in een verklaring over de gasleveranties. Egyptische analisten zijn het erover eens dat de deal niet had kunnen plaatsvinden vóór het huidige tijdperk van politieke goodwill, dat ze grotendeels toeschrijven aan druk vanuit de Verenigde Staten. Egypte wil een signaal afgeven aan de Amerikaanse regering door samenwerking te zoeken met Israël, zegt Gad. Caïro wil laten zien dat het vredesproces serieus genomen wordt, in de hoop dat daardoor de druk van Amerika afneemt.

Wellicht om het Egyptische publiek niet al te veel te schofferen, werd op de dag waarop de overeenkomst met Israël werd getekend, ook een intentieovereenkomst getekend tussen het Egyptische ministerie van Olie en de Palestijnse Autoriteit voor Energie en Delfstoffen. Daarin wordt de wens uitgesproken om de samenwerking tussen Egypte en de Palestijnse Autoriteit in de olie- en gassector te verstevigen. Het gaat om gezamenlijke projecten voor exploitatie van nieuwe voorraden en het gebruik van Palestijns aardgas in de kustgebieden van Gaza, aldus Magdi Radi, woordvoerder van premier Nazif uit in dagblad Al-Masry Al-Youm.

Gad zegt dat ook dit akkoord economisch van betekenis is, ook al zijn er nog geen gezamenlijke projecten gelanceerd. Maar het is volgens hem ook een manier om de aandacht af te leiden van de onderhandelingen met Tel Aviv. De indruk moet gewekt worden dat Egypte niet alleen maar een akkoord sluit met Israël, maar dat het zich ook inzet voor welzijn van de Palestijnen. (JS/PD)