Elke vijftien minuten is vrouw slachtoffer van geweld in Venezuela

In Venezuela is elke vijftien minuten een vrouw het slachtoffer van geweld door haar partner of ex-partner, zegt Amnesty International. Aan de Venezolaanse wetgeving schort niets, zeggen de VN, maar in de praktijk kunnen mannen ongestoord hun gang gaan.

“Waar kon ik haar naartoe brengen?”, zegt Manuel Rodríguez, hoofd van de dienst slachtofferhulp bij de politie van El Hatillo. Hij vertelt over het geval van een mishandelde vrouw die niet naar huis terug durfde omdat haar man haar zou doden. Ze kon enkel naar Negra Hipólita, een opvangcentrum voor daklozen. “En daar kon ze slechts enkele dagen blijven.”

Volgens de wet moet er in elk van de 23 deelstaten minstens een opvanghuis voor vrouwelijke slachtoffers van geweld zijn maar tot nog toe zijn er slechts twee opgericht, een in de hoofdstedelijke regio Caracas en een in de buurdeelstaat Aragua. “En die van Aragua wordt gesloten wegens technische problemen”, zegt een vrouwelijke ambtenaar die anoniem wenst te blijven. “Die in Caracas zit overvol, er zitten nu meer dan 30 families.”

“Nieuwe centra bouwen is duur en moeilijk, ze onderhouden evenzeer, maar we gaan er op middellange termijn minstens tien bijbouwen”, zegt Florángel Parodi, directeur van het Nationaal Instituut voor de Vrouw, een overheidsinstelling.

Topje van de ijsberg

De nood is hoog. In 2005 telden Venezolaanse ngo’s 36.777 klachten van geweld tegen vrouwen. Volgens de organisaties is dit slechts het topje van de ijsberg: voor elke klacht zijn er negen niet gerapporteerde geweldplegingen. Volgens een rapport van het Instituut voor de Vrouw uit 2007 vindt 87 procent van de geweldplegingen tegen vrouwen binnen de familie plaats.

“Venezuela is een vooruitstrevend land op het vlak van wetgeving, maar men moet de wet toepassen, anders heerst de straffeloosheid”, zei de Winnie Byanyima, directeur van de gendergroep van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP), die deze week een bezoek bracht aan het land. “Het gerechtelijke systeem moet veranderen. Men moet niet alleen de dader straffen maar ook het slachtoffer rehabiliteren. De uitdaging is diensten aan te bieden aan de slachtoffers, zoals advies- en opvanghuizen. Men moet ook vermijden dat het geweld plaatsvindt, wat betekent dat men ook de mannen ertoe moet bewegen hun houding te veranderen.”

Wapen van de stilte

“De grond van huiselijk geweld is psychologisch”, zegt psychologe Yurbin Aguilar van het Instituut voor de Vrouw. “Na de slagen heeft de agressor een tweede wapen: de stilte van de aangevallen vrouw.” Veel vrouwen geraken jarenlang niet weg van hun gewelddadige partner omdat ze zelf geen werk hebben en omdat hun partner erin geslaagd is hen van hun omgeving te isoleren. Maar de belangrijkste oorzaak is de schrik voor nieuwe agressie, zegt Aguilar.

“Jouw leven is belangrijk en je kunt het verliezen door in een geweldsituatie te blijven”, zei Byanyima in een oproep aan alle mishandelde vrouwen. “In veel gevallen moet je eenvoudigweg afstand nemen van de agressor en ontdekken dat er zonder hem een heel nieuw leven mogelijk is.”