ETA overweegt de wapens neer te leggen

Volgens welingelichte bron zou Herri Batasuna in de aangekondigde tekst onder meer ijveren voor onderhandelingen tussen de ETA (en de regering van de huidige socialistische premier José Luis Rodríguez Zapatero. De politieke arm van de ETA (Euskadi ta Askatasuna, Vaderland en Vrijheid in het Baskisch) werd door de vorige Spaanse regering buiten de wet werd gesteld.

Afgelopen dinsdag lekte al een brief uit van zes ETA-leiders die achter de tralies zitten. De gewapende strijd die wij voeren, heeft vandaag geen zin meer. Dit is een langzame dood sterven. Men kan geen gewapende strijd voeren als men zo kwetsbaar is voor repressie, stellen de zes in een brief die in het Navarrese El Diario de Noticias werd gepubliceerd.

Onder de ondertekenaars van de brief bevindt zich onder meer Francisco Mugica Garmendia Pakito. Hij stond van 1989 tot 1992 aan het hoofd van de ETA en werd na zijn arrestatie veroordeeld tot 4.645 jaar cel voor het beramen van 23 moorden. Op de brief staan ook de namen van Carlos Almorza, de voormalige financiële topman van de ETA, en Ignacio Arakama Makario, die in 1992 in Algerije onderhandelde met de toenmalige socialistische regering (zonder resultaat overigens).

Opmerkelijk is dat de brief eigenlijk al dateert van augustus. Hij werd dus geschreven voor de hele ETA-top in Frankrijk werd gearresteerd. Bij die gerechtelijke actie werden honderden kilo’s explosieven, wapens, computers, geld en allerhande informatie in beslag genomen, wat tot nieuwe huiszoekingen en aanhoudingen leidde. De meest recente vonden nog deze week plaats.

De twee grote Spaanse partijen, de socialistische regeringspartij PSOE en de rechtse oppositiepartij Partido Popular (PP) reageerden afwijzend op de twee Baskische initiatieven. De ETA moet de strijd nu meteen opgeven, stelde de woordvoerder van de PSOE in het parlement, Alfredo Pérez Rubalcaba. Hij sprak aan het slot van een bijeenkomst van het zogenaamde Antiterroristische Pact, de ‘Vereniging van Slachtoffers van het Terrorisme’ en de ‘Vereniging van Slachtoffers van 11 maart’. Op die datum eisten bomaanslagen op treinen in Madrid honderden doden, en de aanslag werd oorspronkelijk ten onrechte aan de ETA toegeschreven.

De woordvoerder van de Baskische regering, Miren Azcarate, reageerde positiever op de brief van de zes gevangenen. Het initiatief toont volgens de nationalistische PNV-politicus aan dat ook in de wereld van de ETA het idee van een wapenstilstand sterk terrein begint te winnen. Uiteindelijk bevestigt dit dat de tijd rijp is voor politiek met hoofdletters, aldus Azcarate. De PNV-woordvoerder in de Senaat, Iñaki Anasagasti, stelde dat als Herri Batasuna voor eens en altijd zou zeggen wat die mensen in de gevangenis hebben gezegd, het probleem van het geweld opgelost zal zijn.

Ook progressieve voorstanders van de Baskische onafhankelijkheid roepen de ETA op de gewapende strijd te staken. Patxi Zabaleta was lid van de ETA onder de dictatuur van Francisco Franco (1939-1975), scheidde zich af en leidt nu Aralar, een linkse partij die een onafhankelijk Baskenland voorstaat. Als de ETA echt nieuwe wegen wil inslaan, moet de groepering volgens Zabaleta de stap wagen om een staakt-het-vuren af te kondigen. Die stap zou samen met het aanvaarden van alle politieke projecten, ideeën en personen, het vertrekpunt kunnen zijn voor een vredesdialoog, stelt de voormalige etarra. (CA/ADR)