Geen bindende gedragscode voor Canadese mijnbouwmultinationals

In een recent rapport had de commissie Buitenlandse Zaken en Internationale Handel van het Canadese parlement aangedrongen op wettelijke maatregelen om Canadese mijnbouwbedrijven te dwingen zich correct te gedragen in ontwikkelingslanden. Het rapport kwam er na klachten over grootschalige milieuschade en sociale wantoestanden in landen als de Filipijnen, Colombia, Sudan en de Democratische Republiek Congo.

Maar minister van Buitenlandse Zaken Pierre Pettigrew wil niet van een bindende gedragscode weten. De Canadese regering blijft zweren bij de vrijwillige richtlijnen voor multinationale ondernemingen die de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft uitgewerkt, zegt Kim Girtel, een woordvoerster van Buitenlandse Zaken.

Door het vrijwillige karakter werken ook landen mee die een bindende gedragscode nooit zouden aanvaarden, zegt Girtel. Welke landen moeilijk doen, wil ze niet zeggen.

Volgens het Canadese parlement zijn er goede argumenten om te eisen dat Canada het voortouw neemt om wanpraktijken van mijnbouwfirma’s in de ontwikkelingslanden uit de wereld te helpen. Bijna 6 van de tien multinationale ondernemingen die delfstofvoorraden exploreren en exploiteren, zijn genoteerd op de Canadese beurs. Samen hebben die bedrijven wereldwijd al voor 42 miljard dollar geïnvesteerd in mijnbouwprojecten, en ze hebben plannen om daar de komende vijf jaar nog eens 14 miljard bovenop te doen.

Sommige initiatieven van Canadese mijnbouwbedrijven in ontwikkelingslanden zijn niet bepaald een zegen voor de plaatselijke bevolking. In haar rapport vroeg de parlementaire commissie Buitenlandse Zaken en Internationale Handel de Canadese ambassade op de Filipijnen voorlopig geen steun meer te verlenen aan de mijnbouwactiviteiten van het in Calgary gevestigde TVI-Pacific op het Filipijnse eiland Mindanao. TVI-Pacific sleepte een vergunning in de wacht om goud te winnen op een berg in Canatuan die inheemse groepen heilig beschouwen, en haalt er het edelmetaal al één jaar boven. Eigenlijk verbiedt de Filipijnse wetgeving de ontwikkeling van gebieden waar inheemse volken wonen zonder de instemming van die bewoners.

Volgens Mining Watch Canada, een actiegroep die Canadese mijnbouwbedrijven in de gaten houdt, worden de inheemse Subanons en andere inwoners van een nabijgelegen dorp bedreigd door de chemicaliën die in de mijn worden gebruikt. Afvalstoffen dreigen de visbestanden in de naburige waterlopen te vergiftigen, en kunnen ook rijst- en fruitplantages schade toebrengen. Bovendien probeert het bedrijf plaatselijke boeren hun akkers te doen opgeven, en worden de omwonenden geïntimideerd door bewakers die door TVI werden ingehuurd.

De vrijwillige gedragscode van de OESO kan dergelijke misstanden niet voorkomen, oordelen critici. Het contactbureau in Canada dat de klachten tegen mijnbouwbedrijven ontvangt, kan de ondernemingen zelfs niet dwingen te reageren.

Volgens Catherine Coumans, een onderzoekster van Mining Watch Canada, hebben mijnbouwbedrijven veel invloed in Canada. Drie voormalige premiers - Jean Chrétien, Joe Clark en Brian Mulroney - stonden erg dicht bij de sector. (PD)