Geprivatiseerde telefoonmaatschappijen beter maar duurder

Telefoneren kost stukken van mensen in Argentinië. Een basispakket voor één maand - het maandelijkse abonnementsgeld en 20 lokale gesprekken van één uur - komt in de VS overeen met 0,6 procent van een gemiddeld arbeidersloon, in Spanje met 2 procent, in Frankrijk met 2,5 procent maar in Argentinië met maar liefst 6,9 procent. De cijfers komen van de FLACSO, een internationale onderzoeksinstelling die het onderzoek naar de privatiseringen in Argentinië voert.

De telecommunicatietarieven stegen ook al voor de privatisering, maar na de operatie was het hek van de dam. Volgens een onderzoek van de Ombudsman van Buenos Aires stegen de basistarieven voor telefonie tussen 1991 en 2001 met 24,4 procent, terwijl de groothandelsprijzen in die periode maar met 15,8 procent toenamen. Voor sommige telefoondiensten is Argentinië in relatieve termen het duurst in de hele wereld, concludeert het rapport.

Sinds begin 2002 probeert de telecommunicatiesector in Argentinië toelating te krijgen voor verdere prijsstijgingen. Daarmee zouden ze de dramatische verliezen willen goedmaken die ze leden als gevolg van de snelle waardevermindering van de peso ten opzichte van de dollar vanaf het begin van 2002. De Argentijnse telecombedrijven - voor het overgrote deel dochterorganisaties van transnationale telecomreuzen, hebben internationale arbitrage ingeschakeld om hun zin te krijgen; ook de landen waar de hoofdzetel van de transnationals gevestigd zijn, bemoeien zich al met de zaak. Tijdens een recent bezoek aan Buenos Aires brak de Franse minister van Financiën, Francis Mer, een lans voor de herziening van de tarieven van Argentijnse dochtermaatschappijen van Electricité de France, Lyonnais Des Eaux en France Telecom. Maar Argentijnse consumentenbewegingen protesteren luidkeels tegen eventuele prijsverhogingen. Ze wijzen erop dat de telecombedrijven ook met de huidige tarieven nog al!
tijd winst maken.

Entel werd eind 1990 opgedeeld in vier delen, die verkocht werden aan het Argentijnse Telefónica - een dochter van het Spaanse Telefónica - en Telecom Argentina dat gecontroleerd wordt door STET-France Telecom. Volgens FLACSO-onderzoeker Martín Schorr zijn er bizarre dingen gebeurd tijdens het privatiseringsproces, dat aansleepte tot december 1991. Tijdens de voorbereiding van de verkoop werd de schuld van Entel volgens hem opgedreven met 122 procent, tot meer dan 2 miljard dollar. Na de verkoop nam de Argentijnse staat die schuld over. Voor de privatisering werden ook de tarieven bruusk opgetrokken, terwijl niets werd ondernomen tegen de verslechtering van de dienstverlening. In 1990 werden 40.000 nieuwe abonnees aangesloten - 70 procent minder dan in 1989. Er werden ook massaal medewerkers ontslagen. Op die manier konden de investeerders meteen riante winsten boeken, terwijl ze zonder moeite beter konden presteren dan de staatsonderneming.

De privatisering heeft in Argentinië wel voor een enorme toename van het aantal aansluitingen en een indrukwekkende toenamen van de telecommunicatiemogelijkheden gezorgd - deels ook het gevolg van de technologische vooruitgang in de jaren 90. In 1990 telde het land amper drie miljoen telefoonlijnen voor 37 miljoen inwoners; in 2001 was dat aantal opgelopen tot 8,6 miljoen lijnen. Het aantal openbare telefoontoestellen steeg van 22.549 tot 159.066. In de mobiele telefonie is er sprake van een regelrechte explosie: in 1990 hadden 15.200 Argentijnen een gsm, in 2001 waren dat er 6,9 miljoen. Het Argentijnse telefoonnetwerk is sinds 2001 ook volledig gedigitaliseerd.

Telefoneren is duurder geworden, maar de installatie van een nieuw toestel niet. In 1990 moesten abonnees daar nog 1.500 dollar voor neertellen, nu nog slechts een tiende van dat bedrag. Vroeger moesten nieuwe klanten gemiddeld twee jaar wachten op een nieuwe aansluiting; nu zijn dat maar 15 dagen.

Ook de overheid is overigens verantwoordelijk voor de hoge telefoontarieven in het land: 40 procent van het bedrag op een telefoonrekening bestaat uit belastingen.