'Good doctor' Manmohan Singh grijpt tweede kans

Manmohan Singh spreekt met zachte stem en wordt in de kranten vaak de ‘good doctor’ genoemd - onder meer een verwijzing naar zijn indrukwekkende academische curriculum. Van opleiding econoom, was hij het die als minister van Financiën tussen 1991 en 1996 de Indiase economie na een lange periode van protectionisme en streven naar zelfvoorziening op het spoor van liberalisering zette. Niet ongestraft voor zijn eigen Congrespartij, die zich sinds de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië in 1947 altijd het imago had aangemeten van een socialistische partij die zich bekommert om de armen. De schok van de hervormingen wordt algemeen beschouwd als de verklaring voor de verkiezingsnederlaag van Congres in 1996.

Maar zowel het door links gedomineerde United Front dat de macht in 1996 overnam als de rechtse, ultranationalistische BJP die in 1998 volgde, zette de hervormingen van Singh verder. De paradox is dat de ‘vader van de Indiase hervormingen’ nu terug in het zadel komt door de onvrede over het op de rijken gerichte economische beleid van de BJP.

Oordelend naar hun uitspraken, zijn zowel Singh als de Congrespartij zich bewust van de nood een menselijk gezicht op de economische hervormingen te plakken. Tijdens de vijf jaar dat BJP aan de macht was, hebben naar schatting minstens 8.000 Indiase boeren zelfmoord gepleegd, door ophanging of door de pesticiden te slikken die ze hadden gekocht met leningen die ze niet langer konden afbetalen. Singh, zelf geboren in een landbouwstreek (in het dorp Gah, dat nu op Pakistaans grondgebied ligt) had onlangs nog hevige kritiek op het laatste budgetvoorstel van de BJP. Hij noemde het een hoop symbolische zetten die weigeren de echte problemen aan te pakken, zoals armoedebestrijding en landbouwontwikkeling.

Tegelijk heeft Singh ook niet geaarzeld om zich uit te spreken tégen een beleid dat boeren meer macht zou geven en dat de nieuwe Congresregering van de zuidelijke deelstaat Andhra Pradesh vorige week aankondigde. De nieuwe premier wil wel nieuwe kansen voor de armen, maar ook de ondernemingsgeest die in India altijd bestaan heeft, stimuleren via een geloofwaardig structureel aanpassingsprogramma.

Naast de lessen die de Congrespartij uit 13 jaar economische hervormingen kan trekken, is het ook niet onbelangrijk dat zijn minderheidsregering zwaar zal moeten steunen op de communistische partijen van het Linkse Front, dat bij deze verkiezingen meer parlementszetels won dan ooit tevoren. Singh zal in zijn manoeuvreerruimte worden beperkt door een ‘Gemeenschappelijk Minimumprogramma’, de voorwaarde die het Front stelde voor haar cruciale steun aan een Congresregering. P Chidambaram, die Singh in 1996 opvolgde als minister van Financiën in de toenmalige linkse regering en die getipt wordt voor diezelfde job in de nieuwe regering, zei woensdag dat aan de communistische bezorgdheid voor boeren en de werkende klasse zoals vroeger vorm kan worden gegeven. (ADR)