Handel in heilig water floreert in Zimbabwe

“Ik reis elke maand naar de kust van Durban in Zuid-Afrika of naar Beira in Mozambique om nieuw zeewater te halen”, zegt Marufu, inwoner van Harare. “Meestal neem ik per keer vijf containers van twintig liter mee. Soms is er zoveel vraag dat ik twee of drie keer per maand nieuw water haal.”
De ineenstorting van de economische structuren in Zimbabwe dwong Zimbabwanen te zoeken naar nieuwe manieren om geld te verdienen. Veel Zimbabwanen werden dealers in buitenlandse valuta en edelstenen die in het verleden het terrein van buitenlandse winkeleigenaren waren. Marufu en andere Zimbabwaanse ondernemers boorden een goudmijn aan met de verkoop van water aan traditionele en gebedsgenezers. Weer anderen reizen naar Botswana om daar klei te halen, die volgens de verhalen zou helpen tegen zwangerschapscomplicaties.
Zeewater staat het hoogst in aanzien, maar ook water dat van rotsen of kliffen stroomt en water uit grotten is populair. “Ik verdeel het water over flessen van 375 tot 500 milliliter”, zegt Marufu. “Er is geen vaste prijs voor een fles, ik onderhandel met de koper. Meestal heb ik de orders al op zak voordat ik vertrek.” In een goede maand verdient Marufu ongeveer 700 euro met de verkoop van heilig water, veel meer dan het gemiddelde inkomen in Zimbabwe.

Profeten

Richard Makiwa, die in de wijk Dzivaraskwa in Harare te boek staat als profeet, vertelt dat het meeste water in Zimbabwe verontreinigd is. “Daar zitten bijvoorbeeld kunstmatige stoffen in die ons werk hinderen. We hebben water nodig waar geen Zimbabwaans vuil in zit, geen vuil waar de heksen en tovenaars hier bekend mee zijn. Sommige van deze dingen zijn mysterieus; alleen iemand die bezeten is kan ze begrijpen.”
Makiwa zegt dat hij zijn cliënten soms zeewater geeft, soms laat hij het hen zelf halen. Vooral als er grote hoeveelheden nodig zijn. Makiwa werkt alleen met vaste verkopers, om er zeker van te zijn dat hij niet het verkeerde soort water krijgt. “Maar ook als er een nieuwe verkoper komt, weten we zonder te testen of het water echt is of niet”, zegt hij.
Een van de cliënten van Makiwa is de 37-jarige Tonic Nhamo. Voor hem was het zeewater de meest krachtige vloeistof die hij ooit gezien heeft. “Ik had problemen met mijn vrouw”, zegt Nhamo. “Profeet Makiwa zei dat mijn problemen alleen opgelost konden worden als ik mezelf waste in zeewater. Ik wilde naar Beira in Mozambique gaan, maar hij adviseerde mij naar Durban te gaan omdat daar weinig Zimbabwanen zijn. Het is moeilijk voor degene die mij behekst om mij daar te raken met een tegenaanval, vanwege de afstand en de taalbarrière.”
Gordon Chavunduka, voorzitter van de Zimbabwaanse Associatie voor Traditionele Genezers (Zinatha), wil niet in detail ingaan op het gebruik van het heilige water. “Zeewater is heel nuttig, maar het is tegen onze ethiek om publiekelijk te spreken over de details. Dat is vertrouwelijke informatie die tussen de patiënt en de genezer moet blijven”, zegt Chavunduka.
Sheunesu Moyo, jongerenleider van een pinksterkerk in Harare, gelooft niet dat het zeewater zo bijzonder is. “Water is water, of het nu regenwater, zeewater of leidingwater is. Het kan niet plotseling eigenschappen krijgen die het niet heeft. Het is allemaal een kwestie van geloof. De meeste mensen die het water gebruiken, geloven in de kracht ervan. En ze proberen dat op allerlei manieren aan te tonen.”

Magie

De bekende genezer Thabiso Ngwenya uit Bulawayo stelt dat hij uit de geestelijke wereld heeft doorgekregen dat hij zeewater moet gebruiken. Ngwenya beweert dat hij de kracht heeft om gestolen goederen terug te brengen en huwelijksproblemen op te lossen. Ook zou hij in staat kinderloosheid te bestrijden en mensen te helpen met ziekten zoals kanker. Dat alles met de flesjes water die hij aan zijn cliënten geeft.
“Ik geef mensen gewoon water waar ik een gebed over uitgesproken heb en God geeft eenvoudig antwoord. God gebruikt mij om zijn mensen te helpen”, zegt hij. “Ik doe niets met het water, ik bid er alleen voor. Daarom moet het zuiver en natuurlijk water zijn.”
Bij Ngwenya’s huis in Zuid-Pumula in Bulawayo, zijn de tientallen bezoekers het erover eens dat het magische water werkt. Sommige mensen komen helemaal uit Botswana en Zuid-Afrika. Onder hen is Moegomosti Matude, die uit Botswana is gekomen om Mgwenya te bedanken. “Mijn man is drie jaar geleden vertrokken zonder een spoor na te laten. Ik heb water gekregen en er is hier voor mij gebeden. Een week later was mijn man weer terug.”
In de media verschenen de afgelopen tijd berichten over bekende muzikanten uit Zuid-Afrika en Botswana die Ngwenya bezocht zouden hebben. De in 1975 geboren Ngwenya is in Bulawayo een bekende persoonlijkheid. Voordat hij begon met zijn profetische werk, verbleef hij naar eigen zeggen twee jaar in eenzaamheid in de wildernis, waar hij overleefde door insecten te eten. In een folder die wordt verspreid onder potentiële hulpzoekers, stelt Ngwenya dat hij “alle problemen” kan oplossen met gebed en flesje water.
De import van zeewater bezorgt de douanebeambten hoofdbrekens. Ze weten niet of ze wel of geen belasting kunnen heffen op het water. “Het is begrijpelijk als iemand een paar flessen mineraalwater meeneemt als drinkwater. Maar tegenwoordig komen er mensen met honderden liters water de grens over”, zegt een Zimbabwaanse douanebeambte.