Human Rights Watch: VS laten gevangenen 'verdwijnen'

Overheidsfunctionarissen hebben volgens Human Rights Watch (HRW) bevestigd dat zes van de genoemde gedetineerden in hechtenis zitten. In een rapport stelt HRW dat de gedetineerden niet geregistreerd zijn en dat ook niets bekend is over hun toestand en verblijfplaats. Dat maakt de weg vrij voor marteling, aldus HRW.

Volgens internationale verdragen die ook door de Verenigde Staten geratificeerd zijn, is het verboden gevangenen vast te houden op geheime locaties. Ook moet contact mogelijk zijn met familieleden en advocaten.

Verdwijningen waren het handelsmerk van dictatoriale regimes in Latijns-Amerika tijdens hun ‘vuile oorlogen’, zegt Reed Brody van HRW in een persbericht. Maar nu is het een tactiek van de Verenigde Staten geworden in de strijd tegen al-Qaeda.

In juni van dit jaar verscheen een rapport van een andere mensenrechtenorganisatie, Human Rights First. In dat rapport wordt melding gemaakt een aantal gevallen van geheime detentie van terrorismeverdachten door de Amerikaanse inlichtingendiensten in het buitenland. Volgens Human Rights First maakt de geheime detentie, zonder toezicht van het Rode Kruis, misbruik niet alleen waarschijnlijk, maar bijna onvermijdelijk.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie kondigde vorige maand een onderzoek aan naar mogelijk honderd ‘spookgevangenen’ die in het geheim in Irak zouden zijn vastgehouden. Aanleiding voor het onderzoek is het mishandelingschandaal in de Iraakse Abu Ghraibgevangenis. Eerder dit jaar kwamen foto’s naar buiten waarop te zien is hoe Amerikaanse militairen gevangen mishandelen.

Human Rights Watch zegt geen informatie uit de eerste hand te hebben over de behandeling van de elf in het rapport genoemde gevangenen. De organisatie baseert zich op berichten uit de media. In de media worden geregeld anonieme regeringsbronnen geciteerd die toegeven dat sommige gedetineerden gemarteld of mishandeld worden.

Een van de door HRW genoemde gevangenen is Khalid Sjeik Mohammed, die gezien wordt als het brein achter de aanslagen van 11 september. Tegen hem zou volgens de New York Times toenemend geweld zijn gebruikt, waaronder ‘waterboarding’, een techniek waarbij een verdachte onder water wordt gedrukt totdat hij denkt dat hij verdrinkt. Mohammeds beide zonen zijn ook gearresteerd en er zijn bronnen die melden dat zij worden vastgehouden om Mohammed aan het praten te krijgen, zegt het rapport.

Human Rights Watch heeft herhaaldelijk geïnformeerd naar een andere gevangene, Hambali, maar kreeg tot op heden geen antwoord van de regering. Hambali wordt verdacht van betrokkenheid bij de aanslagen in 2002 op Bali. Hij werd vorig jaar in Thailand gearresteerd.

In het rapport roept de mensenrechtenorganisatie de Amerikaanse regering op om het Internationale Rode Kruis onbeperkt toegang te geven tot alle gevangen die vastzitten op verdenking van terroristische activiteiten. De Verenigde Staten zijn daartoe verplicht onder de Geneefse Conventies. (JS)