IPCC maakt klimaatverandering akelig concreet

“Voor het eerst moeten we niet meer met modellen goochelen: de opwarming van de aarde is meetbaar en we zien overal bewijzen van de gevolgen ervan”, zegt Martin Parry, de co-voorzitter van de werkgroep van het IPCC die de voorbije vijf jaar het 1572 pagina’s dikke rapport samenstelde. “Op alle continenten en in sommige oceanen ondergaan dieren en planten de gevolgen van klimaatverandering. Berkenblaadjes gaan vroeger open, het broedgebied van vogels verschuift, gletsjers smelten weg, en ga zo maar door. Ook op wereldschaal is de menselijke invloed op het weer en op ecosystemen onmiskenbaar.”
Volgens Parry is de wetenschap nu ook zo ver dat ze de toekomstige gevolgen van de klimaatverandering veel systematischer en betrouwbaarder kan voorspellen. Volgens het rapport zijn die gevolgen voor vier streken het ingrijpendst:

• Op de Noordpool smelt het ijs snel weg
• Afrika bezuiden de Sahara krijgt met toenemende droogte te kampen 
• Voor kleine eilanden wordt de stijging van de zeespiegel fataal
• De dichtbevolkte delta’s van de grote rivieren in Azië kunnen meer overstromingen en dalende graanoogsten verwachten.

Landbouw

De perspectieven voor de landbouw zijn niet goed. Als de temperatuurstijging de komende decennia beperkt blijft tot 1 à 2 graden, zal alleen in de lagere breedtegraden, dichter bij de evenaar dus, de graanoost verminderen. Als het nog en stuk warmer wordt, loopt het ook fout in hogere breedten, de gebieden die verder van de evenaar liggen. De boeren daar gaan er enkel op vooruit als de temperatuur met niet meer dan 2 à 3 graden stijgt. “De gegevens leren dus ook welke problemen we vermijden als we de opwarming van de aarde beperkt kunnen houden”, zegt Parry.
Voor landen in de tropen is er weinig goed nieuws. Nu al vochtige gebieden krijgen nog meer regen en in droge gebieden zal nog minder neerslag vallen. Er komen ook meer stormen. “De armste mensen op aarde zullen het hardst getroffen worden”, concludeert Rajendra Pachauri, de voorzitter van het IPCC. “En dat zijn net de mensen die het minst de mogelijkheid hebben om zich aan te passen. Dat maakt meteen de verantwoordelijkheid van de internationale gemeenschap duidelijk.”
Maar niemand ontsnapt aan de opwarming van de aarde. Het IPCC weerlegt de theorie dat Europa misschien op een nieuwe kleine ijstijd afstevent. Alle beschikbare gegevens wijzen er volgens het panel op dat de temperatuur deze eeuw ook in de gematigde streken van het noordelijk halfrond blijft stijgen. Dat zal onder meer de negatieve gevolgen hebben voor de visserij in onze contreien.

Gevoelig

Over een samenvatting voor beleidsmakers discussieerden wetenschappers van het Intergouvernementeel Panel over Klimaatverandering (IPCC) samen met regeringsdelegaties nog tot vanmorgen 9 uur. De definitieve tekst was vanmiddag nog niet goedgekeurd. Dat bewijst hoe gevoelig alles ligt. Het rapport beschrijft de regionale gevolgen van de klimaatverandering zo concreet dat het voor regeringen steeds moeilijker wordt hun kop in het zand te steken.
Vertegenwoordigers van sommige landen, waaronder de VS, China en India, vonden dat de samenvatting duidelijker moest maken dat er nog altijd een - zij het geringe - onzekerheid bestaat over de voorspellingen in het rapport.
In mei publiceert het IPCC een rapport over de mogelijkheden om een verdere stijging van de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. De toenemende concentratie van die gassen doet de aarde opwarmen.