Kinderarbeid houdt 1,9 miljoen kinderen weg uit school

Nadat de Keniaanse president Mwai Kibaki in 2003 aan de macht kwam, introduceerde hij gratis basisonderwijs in heel het land. Daardoor gaan in Kenia vandaag 1 miljoen kinderen meer naar school dan voor 2003. Maar nog steeds kunnen volgens officiële cijfers zowat 1,9 miljoen Keniaanse kinderen onder 17 jaar geen lessen bijwonen omdat ze moeten werken. Daarom pleit Mwirigi Bikuri van de kinderrechtenorganisatie African Network for the Prevention and Protection against Child Abuse and Neglect (ANPPCAN) ervoor om de leerplicht in te voeren. Zolang er geen wetten zijn die ouders verplichten om hun kinderen naar school te brengen, zullen we het probleem van kinderarbeid in Kenia niet kunnen oplossen, aldus Bikuri.

Een belangrijke onderliggende oorzaak van kinderarbeid is armoede. Volgens Basigwa leeft meer dan de helft van de 16 miljoen Keniaanse kinderen onder de armoedegrens. In die omstandigheden verplichten ouders hun kroost om te gaan werken en zo bij te dragen aan het familie-inkomen. Ook de verspreiding van HIV/aids is een onderliggende factor, aldus Basigwa. Door de ziekte zijn heel wat kinderen wees geworden en moeten ze hun gezin zelf zien te runnen.

Volgens schattingen van het Centraal Bureau voor Statistiek werkt zowat 1 op 6 van de 1,9 miljoen kinderen als huispersoneel. Een groot deel daarvan wordt het slachtoffer van misbruik. Meisjes worden vaak verkracht door de vader van het gezin en halen zo ook nog eens de woede van de vrouw des huizes op hun hals. Omdat de echtgenote bang is dat het dienstmeisje haar man wil afpakken, zal de vrouw in veel gevallen het meisje zelfs verminken, zegt Bikuri. De mannen verplichten de dienstmeisjes tot seks wanneer hun vrouwen het huis uit zijn. In een land waar meer dan 2 miljoen van de 30 miljoen inwoners besmet zijn met HIV/aids, stelt dit gedrag de dienstmeisjes bloot aan de risico’s van besmetting.

Het dagelijkse leven van Keniaanse kinderen die als huispersoneel werken is vaak enorm zwaar. De dertienjarige Caroline Ajuma bijvoorbeeld, die werkt voor een familie in een van de buitenwijken van hoofdstad Nairobi, moet elke dag om half vijf ‘s morgens opstaan om voor heel het gezin water te gaan halen. Vervolgens zorgt ze voor ontbijt en begeleidt de kinderen van het gezin naar school. Tot vier uur ‘s namiddags doet ze huishoudelijke taken, daarna haalt ze de kinderen weer van school. Caroline: Terwijl ik erop toezie dat de kinderen hun huiswerk doen, moet ik voor avondeten zorgen. Dan stop ik de kinderen in bed, was en strijk hun kleren en tegen 12 uur ‘s nachts kan ik zelf ook in bed kruipen. Caroline, die zegt dat ze door haar werkgever wordt geslagen, verdient 4,85 euro per maand. Dat geld stuurt ze op naar haar grootmoeder, die haar vijf broers en zussen onderhoudt. Caroline verloor haar beide ouders vijf jaar geleden. Ze zijn gestorven aan de gevolgen van een HIV/aids-besmetting. (KC/ADR)