Klimaatconsensus... met meningsverschillen

De honderden experts uit 130 landen die deze week deelnemen aan de IPCC-top in Valencia zijn het erover eens dat de opwarming van de aarde het gevolg is van menselijke activiteiten. De experts werken aan een ‘syntheserapport’ van vijfentwintig pagina’s waarin 2500 pagina’s aan recente IPCC-rapporten samengevat worden.
Yvo de Boer, hoofd van het klimaatbureau van de VN (UNFCCC), windt er alvast geen doekjes om: “Het zou crimineel onverantwoordelijk zijn als we de hoogdringendheid nu niet willen inzien en niets ondernemen. De klimaatverandering zal het ergste toeslaan in de armste landen. Nu niet ingrijpen is een directe aanval op de armsten der armen.”
Maar er blijven meningsverschillen. China blijft bijvoorbeeld eisen dat het rapport vermeldt dat de klimaatverandering het gevolg is van menselijke activiteiten tijdens de hele voorbije eeuw. Daardoor dragen de industrielanden het grootste deel van de schuld.
De Verenigde Staten willen dan weer dat het rapport de klimaatverandering beperkt tot de laatste halve eeuw en willen ook lezen dat het gebruik van steenkool in ontwikkelingslanden één van de oorzaken is. De VS eisen ook dat kernenergie vermeld wordt als een oplossing, hoewel de IPCC-wetenschappers daar in hun originele rapport grote twijfels bij hebben.
De Indische en Britse delegaties vrezen dat de uiteindelijke samenvatting te sterk verwaterd zal zijn en geen sterk beleidsmiddel meer zal vormen voor politici. Ze vinden dat het rapport ook rekening met houden met de laatste wetenschappelijke gegevens, die aantonen dat de aarde het steeds moeilijker krijgt om broeikasgassen te absorberen.
Het debat glijdt intussen steeds meer af naar semantische discussies. Dinsdag bijvoorbeeld discussieerden de experts een uur lang over het vervangen van ‘veranderingen’ van ijskappen naar ‘vermindering’. Ze beslisten uiteindelijk toch maar om ‘veranderingen’ te laten staan.
Dat er discussies gevoerd worden over details, wijst er op dat het rapport in essentie goedgekeurd is. “De stijging van de gemiddelde temperatuur sinds het midden van de twintigste eeuw is zeer waarschijnlijk toe te schrijven aan broeikasgassen die geproduceerd zijn door de mens,” staat er te lezen in de laatste versie.
Het samenvattende rapport, dat zaterdag definitief goedgekeurd moet worden, zal een belangrijke rol spelen op de bijeenkomst van de ministers van Leefmilieu van de VN-lidstaten in Bali volgende maand. De ministers moeten er een ‘roadmap’ uitwerken voor onderhandelingen over een opvolger voor het Kyoto protocol, dat in 2012 afloopt.