Leger en milities verhinderen hulp aan vluchtelingen

De oorlog in Darfour is al een jaar aan de gang. De VN schatten het aantal interne vluchtelingen in Darfour vorige week op 600.000 tot een miljoen. 110.000 inwoners van de streek zouden naar het naburige Tsjaad zijn gevlucht. 3,5 miljoen, de helft van de totale bevolking van Darfour, zou onder de oorlog lijden.

De laatste tijd lijkt het conflict te ontsporen. Het Sudanese leger bombardeert dorpen in het grensgebied tussen Sudan en Tsjaad waar ze aanhangers van plaatselijke rebellen vermoedt. De Janjawid, milities van plaatselijke Arabische nomadenvolken die door het leger worden gesteund, plunderen dorpen en verkrachten en vermoorden de inwoners. Er worden ook huizen vernield en akkers afgebrand - dramatisch voor een arme regio die vaak door droogte wordt getroffen. Op basis van getuigenissen van vluchtelingen uit het grensgebied tussen Sudan en Tsjaad stelt Amnesty dat het Sudanese leger en de Janjawid de vluchtelingen zelfs tot in Tsjaad achtervolgen. Amnesty verwijt de Sudanese regering dat ze de wandaden niet veroordeelt en ook niet laat onderzoeken.

Door de onveiligheid en de reisbeperkingen die de regering oplegt, zijn de vluchtelingen in Darfour zelf nauwelijks bereikbaar voor hupverleners. De situatie van de meeste ontheemden is waarschijnlijk precair. Ook in Tsjaad zijn de Sudanese vluchtelingen terechtgekomen in een afgelegen en onveilig gebied.

De Sudanese regering neemt het in Darfour op tegen twee rebellenbewegingen: het Sudanees Bevrijdingsleger (SLA) en de vorig jaar in november opgedoken Beweging voor Rechtvaardigheid en Gelijkheid. Volgens Amnesty komen de rebellen op voor de rechten van de zwarte boerenbevolking in de streek. Ze begonnen eenheden van het regeringsleger begin vorig jaar onder vuur te nemen omdat die weigerden op te treden tegen overvallen van Janjawid op boerendorpen. Daarop zou het leger de Arabische milities helemaal de vrije hand hebben gegeven. Maar de klaarblijkelijk goed uitgeruste rebellen eisen ook dat er een einde komt aan de stiefmoederlijke behandeling van de regio door Khartoem; ze vragen meer investeringen in scholen en ziekenhuizen en zeggenschap over regionale aangelegenheden.

In regeringskringen wordt gezegd dat de rebellen uit zijn op zelfbeschikking, naar het voorbeeld van de SPLA. Die rebellenbeweging uit het zuiden van het land heeft in de vredesonderhandelingen die een einde moeten maken aan een burgeroorlog van 21 jaar, het recht uit de brand gesleept binnen zes jaar een referendum over autonomie te organiseren. De regering in Khartoem zou met haar vuile oorlog in Darfour willen vermijden dat andere ontevreden regio’s ook dergelijke ambities gaan koesteren. In december leken de vredesonderhandelingen tussen de regering en het SPLA zo goed als rond, maar nu is daar weer twijfel rond gerezen. De gesprekken in Kenia zijn uitgesteld tot 17 februari, officieel om de islamitische regeringsonderhandelaars in staat te stellen de pelgrimtocht naar Mekka te ondernemen.