Links ook sterker in Chili en Venezuela

In Venezuela hebben kandidaten van partijen die de linkse president Hugo Chávez steunen, de macht in 20 van de 22 deelstaten veroverd waar zondag werd gestemd. De ‘Chavistas’ waren goed voor ongeveer 60 procent van de uitgebrachte stemmen. Dat blijkt uit voorlopige uitslagen die maandag bekend werden gemaakt. Resultaten voor de 333 stadsbesturen die ook zondag moesten worden vernieuwd zijn er nog niet, maar de oppositie heeft al toegegeven dat de meerderheid daarvan ook naar aanhangers van Chávez gaat. President Chávez had op 15 augustus ook al 59 procent gehaald in een referendum waarmee de oppositie hoopte een voortijdig einde te maken aan zijn bewind. Tijdens de campagne voor de regionale verkiezingen beloofde Chávez dat hij zijn “sociale revolutie voor de armen” nog zou uitbreiden.

Ook in Chili kon links zondag feestvieren. De centrumlinkse coalitie die het land regeert sinds het einde van de dictatuur van Augusto Pinochet in 1990, deed het onverwacht goed bij de gemeenteraadsverkiezingen. Volgens de bijna volledige uitslagen won de regerende Concertación por la Democracia met bijna 45 procent van de stemmen 199 burgemeestersjerpen, het dubbel van de 98 burgemeesterzitjes die rechtse oppositie veroverde. De Alliantie voor Chili, een samenwerkingsverband tussen twee rechtse partijen, haalde 39 procent van de stemmen bij de verkiezing van de burgemeesters – duidelijk minder dan de 45 procent die ze verwacht had. De voorbije maanden leek de verenigde rechtse oppositie nog de wind in de zeilen te hebben in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van eind volgend jaar. “Deze triomf garandeert dat hier ook na maart 2006 iemand van de Concertación zal zitten,” oordeelde de huidige president, de gematigde socialist Ricardo Lagos, zondag.

Opvallend is ook het goede resultaat van een reeks kleine linkse partijen die niet in het parlement vertegenwoordigd zijn. Ze haalden zes procent van de stemmen bij de burgemeesterverkiezingen en zelfs negen procent bij de stadsraden. Juntos Podemos (Samen kunnen we het), een electoraal samenwerkingsverband tussen die kleine partijen en de Communistische en Humanistische Partij, zou het in drie of vier steden voor het zeggen krijgen.
Er is een reële kans dat de kiezers van Juntos Podemos ook de doorslag zullen geven bij een eventuele tweede ronde van de presidentsverkiezingen van volgend jaar.

De Braziliaanse Arbeiderspartij (PT), die aan de macht is sinds januari 2003 en steeds verder naar het centrum opschuift, had zondag minder geluk. Tijdens de tweede ronde van de gemeenteraadsverkiezingen in Brazilië moest de PT het onderspit delven in Sao Paulo, de grootste stad van het land, en in Porto Alegre, een symboolstad voor een links bestuur die 16 jaar lang in handen van de PT was.

Sao Paulo werd de PT afgesnoept door de PSDB, een sociaaldemocratische centrumpartij die met Cuiabá en Curitiba nog twee verdere hoofdsteden van deelstaten veroverde. Intussen wordt de PT ook langs links ingehaald. De nieuwe burgemeester van Porto Alegre komt uit de Socialistische Volkspartij, een partij van oud-communisten. Die kleine partij haalde het ook in Boa Vista, de hoofdstad van de deelstaat Roraima, en in een aantal andere grote steden.

De PT haalde het onverwachts in Fortaleza, de hoofdstad van de deelstaat Ceará, maar dat gebeurde met een dissidente kandidaat, Luizianne Lins. In de eerste ronde werd ze gewraakt door de leiding van de PT, die haar steun uitsprak voor de kandidaat van de Communistische Partij, een bondgenoot van de PT. De overwinning van Lins en het verlies van andere PT-kandidaten vormen koren op de molen van critici in de Arbeiderspartij die vinden dat de regering een te harde economische koers vaart. (PD)