Maleisisch hooggerechtshof moet oordelen of moslims zich kunnen bekeren

De zaak, waarvan de verhoren deze maand werden afgerond, is bedrieglijk simpel. Azalina Jailani, een moslimvrouw, liet zich in 1998 tot het christendom bekeren en veranderde haar naam in Lina Joy. Maar de nationale administratie weigerde het woord ‘islam’ van haar identiteitskaart te verwijderen.


De administratie eiste dat ze eerst een certificaat ging halen bij de islamitische shariarechtbank dat zou verklaren dat ze een apostaat was, een afvallige. Maar de shariarechtbank weigerde dat, en sindsdien is de zaak niet minder dan een krachtmeting geworden tussen moslims, die 60 procent van de 26 miljoen Maleisiërs uitmaken, en een minderheid van hindoes, sikhs, christenen en boeddhisten.


In 1990 begon Lina een rechtszaak omdat het naar haar mening onwettelijk was dat ze een dergelijk ‘apostaatcertificaat’ moest leveren. De rechtbank van dienst oordeelde toen dat ze als Maleisiër een moslim bleef tot aan haar dood. Andere rechtbanken herhaalden die uitspraak. Keer op keer ging Lina in beroep met het argument dat die beslissing indruist tegen de seculiere grondwet van Maleisië die ‘het recht op een vrije godsdienstbeleving’ garandeert. Nu is de zaak in handen van de hoogste rechtbank van Maleisië, die binnenkort tot een verdict moet komen.


Niet-moslims zien de rechtszaak als een mijlpaal. Als het hooggerechtshof zou beslissen dat het woord ‘Islam’ van Lina’s moet verwijderd worden, is dat een bevestiging dat de seculiere grondwet altijd boven godsdienst staat. Veel gematigde moslims zijn het daar ook mee eens. Maar orthodoxe moslims en de clerus niet: zij zijn ervan overtuigd dat de koran boven de grondwet staat.


Wat deze zaak zo belangrijk maakt, is het feit dat alle rechtbanken gebonden zijn door de beslissing van het hooggerechtshof. Het verdict zou een antwoord geven op de vraag of lagere rechtbanken uitspraak mogen doen in zaken die over geloof en de islam gaan. Tot nu toe weigerden de rechtbanken altijd zich in dergelijke zaken altijd uit te spreken.


Naar schatting zijn er minstens 15.000 Maleisische moslims die zich tot het christendom hebben bekeerd. De meeste bekeerlingen zijn studenten die van geloof veranderden toen ze in het buitenland gingen studeren, of, zoals Lina, getrouwd zijn met iemand die een ander geloof aanhangt.


De invloed van de sharia, de islamitische wet, wint duidelijk steeds meer terrein ten koste van de seculiere wetgeving in Maleisië. Moslims die betrapt worden op ‘misdaden’ als het drinken van alcohol, gokken, of handje vasthouden worden steeds vaker bestraft op basis van de sharia.


Het is een trend die veel Maleisiërs zorgen baart. “Dit land was door zijn stichters bestemd als een seculiere staat. Het heeft een seculiere grondwet en mensen genieten van enkele fundamentele rechten zoals de vrijheid van godsdienstbeleving”, zegt mensenrechtenactivist Haris Mohamed Ibrahim, zelf een moslim.


“En nu is het te laat om de opmars van de sharia te stoppen”, zucht een vooraanstaande Maleisische advocaat, ook een moslim. “We glijden weg in het fundamentalisme, en er is geen houden meer aan.”


Beide partijen kijken met spanning uit naar de beslissing van het hooggerechtshof om hun overtuiging kracht bij te kunnen zetten. Maar eens die beslissing is gevallen, zal dat lang niet het einde zijn van het debat.