Mexicaanse indianen uit de kleren voor lapje grond

De manifestanten, vooral Nahua-indianen, behoren tot de Movimiento de los 400 Pueblos (Beweging van de 400 Dorpen), een organisatie van arme boerenfamilies die in 1988 meer dan 2.000 hectaren privégrond bezette in de deelstaat Veracruz. In 1992 verdreef de politie hen. Honderd boeren verdwenen achter de tralies.
Sindsdien houdt de Movimiento de los 400 Pueblos protestacties in de Mexicaanse hoofdstad, waar ze telkens enkele weken hun tenten opslaan langs de drukke centrumboulevards. Omdat ze te weinig aandacht kregen, besloten ze in 2002 naakt actie te gaan voeren. Sindsdien herhalen ze elk jaar hun opvallende protest.
 “Het is moeilijk naakt te protesteren, maar we zijn indianen die in onze zaak geloven en we zetten door tot we aandacht krijgen”, zegt Nereo Cruz, een van de leiders van de groep.

Tot de finish

Aanvankelijk eisten de manifestanten in de eerste plaats de vrijlating van hun medestanders. Ze kregen hun zin en nu eisen ze het land terug waar ze 15 jaar geleden van verdreven werden, of een ander stuk grond. Ze willen ook de berechting van senator Dante Delgado, die destijds als gouverneur van Veracruz voor de ontruiming verantwoordelijk was. “Ze hebben ons alles afgenomen, ons van onze grond gezet en ons in de gevangenis gegooid”, zegt Cruz. “De grond is een essentieel onderdeel van het boerenleven, daarom stoppen we niet voor we ons doel bereikt hebben.”
Cruz zat zelf zeven jaar in de cel. Net zoals zijn medestanders werd hij beschuldigd van diefstal, illegale bezetting van land, en zelfs van moord, “een verzinsel om mij het zwijgen op te leggen.”
Het grootste deel van de Mexicaanse landbouwgrond wordt bewerkt door indianen en kleine boeren, die vooral gewassen voor eigen gebruik telen. De meeste boerenfamilies hebben hun grond in gemeenschappelijke eigendom als gevolg van het vroegere ejido-systeem. Dat ontstond met de grote landhervorming van 1917, toen de overheid 100 miljoen hectaren grond over miljoenen boeren begon te verdelen. In 1992 maakte de toenmalige president Carlos Salinas een eind aan deze landverdeling en zette hij de deur open naar de privatisering van de gronden.

Vrienden gaan voor

De voorbije jaren kreeg twee derde van de indianen van de Movimiento de los 400 Pueblos percelen van twee tot drie hectaren per familie. De rest vecht nog voor een eigendom.

De leiders van de organisatie herinneren de overheid eraan dat president Salinas hen destijds grond beloofde. Maar de grond die de organisatie sinds 1988 bezette, ging gedeeltelijk naar boeren die aan de toen regerende Partido Revolucionario Institucional (Institutioneel Revolutionaire Partij) gelieerd waren; de rest bleef in handen van de oorspronkelijke eigenaars. Nog steeds weigert de Mexicaanse regering hierop terug te komen.
De Movimiento de los 400 Pueblos ontstond in de jaren 1970, toen 400 boerengemeenschappen de handen in elkaar sloegen. Aanvankelijke telde de organisatie 13.000 families, vandaag zijn dat er nog maar 2.000.
In Mexico wonen 20 miljoen mensen op het platteland, drie kwart van hen is arm.